مجتبی شاکر - دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان
موسی حسام - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

با توجه به بحران آبی بوجود آمده در سطح کشور در طی سالهای اخیر توجه هرچه بیشتر به منابع آب زیرزمینی بسیار حائزاهمیت می باشد. افت سطح ایستابی یکی از پارامترهای موثر بر سامانه های آبهای زیرزمینی است که نقش بسیار موثری درخشک شدن قنوات، چاه ها و چشمه های طبیعی، و بعضا نشست سطح زمین دارد. یکی از عللی که باعث بوجود آمدن این افتمی شود، برداشت بی رویه از چاه های آب کشاورزی می باشد. در این تحقیق با بررسی ۲۰ چاه آب کشاورزی در اراضی باغیمختلف در شهرستان های استان گلستان که در آنها سامانه ی نوین آبیاری تحت فشار موضعی (قطره ای) اجرا شده است اقدامبه محاسبه ی میزان آب برداشت شده از این چاه ها قبل و بعد از اجرای سامانه ی نوین آبیاری تحت فشار و بررسی نقش اینسامانه ها در کاهش میزان آب برداشتی از این چاه ها شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که در صورت اجرایی شدن فرآیندمدیریت بر میزان آب برداشتی از چاه و نصب کنتور هوشمند و کاهش میزان برداشت پس از اجرای سامانه های نوین آبیاریتحت فشار، این سامانه ها بطور متوسط میزان برداشت آب از چاه ها را به مقدار ۳۱۰۵۹ مترمکعب در سال کاهش خواهند داد،که نقش بسزایی در کاهش میزان افت سطح آب در سفره های زیرزمینی دارند. حال آنکه عدم مدیریت پیرامون میزان برداشتاز چاه های آب کشاورزی و پیرو آن توسعه زمین های کشاورزی و نیز افزایش میزان برداشت بواسطه اجرای این سامانه ها مانعاین امر گردیده است. در مورد پیامدهای زیست محیطی می توان اذعان داشت با اجرای سامانه های نوین آبیاری تحت فشار وکاهش میزان برداشت آب از چاه های کشاورزی، از ایجاد اختلال در چرخه ی طبیعی آب های زیرزمینی جلوگیری به عملآمده و در بسیاری از مناطق از خشک شدن چاه ها کم عمق موجود در اطراف این چاه ها می توان ممانعت به عمل آورد.

سامانهی موضعی، کاهش برداشت، گلستان