حمیدرضا عظیمی لیسار - استادیار بخش جراحی دهان، فک و صورت، دانشکده دندانپزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی شاهد، تهران، ایران
نوشین جلایر نادری - استاد بخش پاتولوژی دهان ودندان دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شاهد، تهران، ایران
علیرضا مخلصی - کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده دندانپزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی شاهد، تهران، ایران
آیدا مخلصی - کمیته تحقیقات دانشجویی دانشکده دندانپزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی شاهد، تهران، ایران

سابقه و هدف: نواقص استخوانی از مشکلات عمده فک و صورت می باشد به دلایل مختلفی از جمله عفونت، تروما، تومور و غیره ایجاد می شود. بازسازی استخوانی فرایند فیزیولوژیک است. با این وجود برخی شرایط بالینی نیاز به تقویت بازسازی استخوانی با استفاده از مواد جایگزین ازجمله پودراستخوان دمینرالیزه هستیم که دارای معایبی از جمله دیفکت ثانویه در محل اهداء کننده وافزایش زمان جذب استخوان پیوند شده می باشد. از آن جایی که دنتین دمینرالیزه دندان های دائمی دارای ساختار های مشابه با استخوان طبیعی است؛به عنوان ماده ای مناسب برای تحریک تشکیل استخوان درشرایط بالینی توصیه می شود. لذا دراین مطالعه به ارزیابی و مقایسه هیستولوژیک وهیستومورفومتریک استخوان تازه شکل گرفته به کمک دنتین دمینرالیزه زنوژن و پودر استخوان دمینرالیزه می پردازیم. مواد و روش:این مطالعه حیوانی-آزمایشگاهی بر ۳۶ راس خرگوش نر سفید نیوزیلندی با وزن متوسط ۳ کیلوگرم و سن تقریبا یکسان که جهت بررسی اهداف مطالعه درسه گروه دنتین دمینرالیزه(D)، استخوان دمینرالیزه(T) و گروه کنترل (E) قرارگرفتند، صورت گرفت. با احتساب ریزش ۶ خرگوش، حجم نمونه ها در هرکدام ازگروه های(E,D,T) ۶ هفته ای و (E,D,T) ۱۲ هفته ای ۵ بود. هم چنین روش نمونه گیری خرگوش ها تصادفی ساده انتخاب شد. سه دیفکت مشابه با قطرmm۸ درکالواریای خرگوش نرسفید نیوزلندی ایجاد شد. گروهEبه عنوان گروه کنترل بدون ماده،گروهD توسط دنتین دمینرالیزه زنوژن وگروه T توسط پودر استخوان دمینرالیزه تحت پیوند قرار گرفت. ارزیابی هیستولوژیک و هیستومورفومتریک نمونه کالواریوم خرگوش ها گروه های(E,D,T) ۶هفته و(E,D,T) ۱۲هفته بعد از جراحی انجام شد. هم چنین تمام مراحل کار بر اساس اصول اخلاقی کمیته اخلاق دانشگاه شاهد (کد کمیته اخلاق: IR.SHAHED.REC.۱۳۹۷.۰۷۵) صورت گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماریSPSS۲۵در سطح آماری۰/۰۵ دو با آزمون های اماری Mann-Whitney،Repeated- measure ANOVA،fridman و آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها:برطبق نتایج حاصل از مطالعه،بین گروه هایE،TوDاز نظر درصد تشکیل استخوان جدید در نمونه۶هفته ای تفاوت آماری معنی داری مشاهده شد(۰۰۱/۰=p).بین دو گروه کنترل باDوTباDاختلاف معنی داری از نظر درصد تشکیل استخوان جدید در نمونه۱۲هفته ای بدست آمد(۰۰۲/۰=p).همچنین مقایسه میانگین درصد تشکیل استخوان جدید در هفته های ۶و۱۲نشان داد که این متغیر در گروهEکمترین و در گروهDبیشترین درصد را تشکیل می دهد.در نمونه۶هفته ای،طبق نتایج بدست آمده درصد تشکیل بافت فیبرز بین گروه کنترل وD(۰۰۰/۰P=) و بین گروهTوD(p=۰/۰۰۵ )تفاوت آماری معنی داری در سطح۰/۰۵ مشاهده شد.در نمونه۱۲هفته،درصد تشکیل بافت فیبرز در بین هر سه گروه تفاوت معنی داری مشاهده شد(۰/۰۵

دنتین دمینرالیزه زنوژن، پودراستخوان، دمینرالیزه، هیستولوژیک