فاطمه عروجعلیان - استادیار دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
رضا مهرآرا - استادیار دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
سارا نوروزی - دانشجو دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی

مقدمه و هدف: امروزه پوسیدگی دندان یکی از شایع ترین بیماری های مزمن شناخته شده در جهان می باشد. استفاده از اپلاینس های ارتودنسی، کنترل بهداشت دهان را برای بیماران چالش برانگیز کرده است. پوسیدگی دندان ها، عفونت و التهاب لثه و بوی بد تنفس از شایع ترین عوارض مشاهده شده می باشند. لذا استفاده ازعوامل ضد میکروبی به این افراد توصیه می شود اما چسبندگی باکتری ها به براکت های فلزی ارتودنسی، عدم کفایت روش های معمول رعایت بهداشت از جمله استفاده از مسواک، همچنین فواید استفاده از نانوذرات به عنوان عوامل ضد میکروبی، منجر به استفاده روز افزون از نانوذرات جهت مقابله با پلاک باکتریایی شده است. در این طرح روشی را ارائه می دهیم تا برای کنترل پلاک باکتریایی نیازکمتری به همکاری بیمار باشد. با کاربرد عوامل آنتی باکتریال که به صورت آهسته رهش عمل می کنند و در معاینات دوره ای ارتودنسی تعویض می شوند، می توان به صورت موثر و بدون نیاز به همکاری بیمار به ارتقا بهداشت دهان بیماران کمک نمود.روش کار و مواد: از پیش ماده های اکسید روی و نیترات نقره و از آب به عنوان حلال جهت سنتز نانوذرات استفاده شد. به منظور تعیین اندازه میانگین ذرات از میکروسکوپ الکترونی روبشی استفاده شد. از پلیمرهای پلی کاپرولاکتون و کیتوزان برای سنتز دی بلاک حامل نانوذرات نقره/اکسید روی استفاده گردید. ۹ نمونه بزاق مصنوعی، برای بررسی میزان رهایش نانوذرات نقره/اکسیدروی توسط اسکافولد، تهیه گردید و میزان رهایش در هفت روز متوالی و روز چهارده و بیست ویک اندازه گیری و به روش طیف سنجی مرئی / فرابنفش بدست آمد. در این طرح ۲ گروه شامل، گروه آزمایش (اسکافولد حاوی نانوذرات) و گروه کنترل (اسکافولد فاقد نانوذرات) از نظر اثر آنتی باکتریال بررسی و با هم مقایسه شدند. اثر آنتی باکتریال سیستم، به میزان رهایش و اثر آنتی باکتریال نانوذرات بستگی دارد. کامپوزیت در پلیت نمونه کشت داده شده قرار داده شد تا با استفاده از روش قطر هاله عدم رشد، به روش تست انتشار در آگارمیزان اثر آنتی باکتریال آنها اندازه گیری شود.یافته ها: با توجه به منحنی رهایش بدست آمده، میزان رهایش نانوذرات نقره/اکسید روی از روز اول تا روز چهاردهم به طور پیوسته در حال افزایش بود و در نهایت به میزان µg/ml ۶۰ رسید. از روز چهاردهم تا روز بیست و یکم، تغییر قابل ملاحظه ای در میزان رهایش مشاهده نگردید.بیشترین قطر هاله عدم رشد برای باکتری استرپتوکوکوس موتانس در روز بیست و یکم و برای باکتری استافیلوکوکوس اورئوس به طور کلی در روزهای چهاردهم تا روز بیست و یکم مشاهده شد.بیشترین میزان هاله عدم رشد برای باکتری استافیلوکوکوس اورئوس cm ۳.۶ و برای باکتری استرپتوکوکوس موتانس معادل cm ۲.۸ مشاهده گردید که نشان می دهد میزان اثر بازدارندگی رشد کامپوزیت حاوی نانوذرات، بر روی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بیشتر است.میزان رهایش تا روز چهاردهم افزایش یافت و بین روز های چهاردهم تا بیست ویکم در بالاترین سطح قرار داشت. نتایج بدست آمده از تست های آنتی باکتریال هم نشان دهنده بیشترین میزان بازدارندگی رشد برای باکتری استافیلوکوکوس اورئوس بین روزهای چهاردهم تا بیست و یکم و برای باکتری استرپتوکوکوس موتانس در روز بیست و یکم است. تطابق این دو نتیجه نشان دهنده رابطه مستقیم بین میزان رهایش نانوذرات و میزان بازدارندگی رشد باکتری ها می باشد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اسکافولد پلی کاپرولاکتون/کیتوزان با رهایش نانوذرات نقره/اکسیدروی دارای اثر آنتی باکتریال می باشد و بر رشد باکتری های استرپتوکوکوس موتانس و استافیلوکوکوس اورئوس اثر بازدارندگی دارد. اسکافولد سنتز شده از استحکام کافی برخوردار بوده، بنابراین می تواند جهت استفاده در مطالعات بالینی مفید واقع شود

نانوذره نقره/اکسید روی، اثر آنتی باکتریال، پلی کاپرولاکتون، کیتوزان