مسعود اسکندری تربقان
خشنود علیزاده دیزج

کلزا به سرعت در حال افزایش سطح زیر کشت به عنوان یک گیاه تناوبی با غلات می باشد. با توجه به نبود ارقام مناسب کشت در دیمزارهای سرد کشور، بررسی و آزمایش سازگاری ارقام از اهمیت زیادی برخوردار است . در این بررسی 15 ژنوتیپ کلزا و خردل بهاره انتخاب شده، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و طی سه سال زراعی در شرایط دیم شمال خراسان (شیروان) و مراغه مورد ارزیابی قرار گرفتند. کشت در نیمه دوم اسفند ماه انجام گرفت و پس از بررسی خصوصیات مختلف ارقام شامل تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز تا رسیدن، ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه و روغن، تجزیه واریانس جداگانه برای هر صفت انجام شد. در جدول تجزیه واریانس، اختلاف معنی داری بین حداقل دو ژنوتیپ از نظر برخی صفات مشاهده شد. مقایسه میانگینها نشان داد که ژنوتیپهای Jewel و Bard-1 از بیشترین عملکرد دانه برخوردار بودند (بترتیب 685 و 595 کیلوگرم در هکتار). تجزیه پایداری داده ها با روش ضریب تغییرات محیطی نشان داد که لاینهای UCD-310 ، Bard-1 ,Legacy بترتیب از بیشترین پایداری در این مناطق برخوردارند.