صادق کریم زاده - مدرس گروه کشاورزی دانشگاه پیام نوراستان تهران واحد پردیس
مهدی غلامی - مدرس گروه کشاورزی دانشگاه پیام نوراستان تهران واحد پردیس

یکی از مسائل مهم و اساسی در زمینه پرورش گاو شیری، تأمین خوراک و جیره مناسب است به نحوی که بیش از 60 تا 70 درصد هزینه ها را به خود اختصاص می دهد. بنابراین برای دستیابی به تولید مطلوب و اقتصادی، تأمین مواد خوراکی و بویژه منابع پروتئین و انرژی ارزان قیمت و متناسب با احتیاج دام ضروری می باشد. در این راستا تأمین منابع پروتئینی با محدودیت بیشتری مواجه بوده و معمولا گرانتر از منابع انرژی زا هستند. غالباً، منبع پروتئینی رایج در اغلب نقاط جهان را کنجاله های حاصل از روغن کشی دانه های روغنی شامل می گردد. میزان کاشت دانه های روغنی ارتباط مستقیمی با میزان کنجاله تولید شده برای استفاده در خوراک دام دارد چرا که باقیمانده دانه های روغنی پس از استحصال روغن که با نام کنجاله شناخته می شود، عمده منابع پروتئینی مورد استفاده در تغذیه گاوهای شیری می باشند. کنجاله سویا عمده ترین منبع پروتئینی بوده که به علت توازن بهتر اسیدهای آمینه در جیره دام ها استفاده می شود. ولی در سالهای اخیر قیمت کنجاله سویا در بازار جهانی به میزان زیادی افزایش یافته است. بنابرین بررسی امکان استفاده از کنجاله سایر دانه های روغنی برای جایگزینی با کنجاله سویا در جیره غذایی دام را ضروری می سازد. در این راستا کنجاله کلزا به عنوان یک مکمل پروتئینی جدید و ارزان قیمت می تواند مدنظر باشد. در حال حاضر گیاه کلزا یکی از مهمترین دانه های روغنی تولید شده در جهان می باشد به طوری که دانه، روغن و کنجاله کلزا پس از سویا، مقام دوم تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. طی سالهای اخیر در کشور ایران نیز، توسعه و کشت دانه روغنی کلزا به سرعت رو به رشد بوده است به طوری که میزان تولید دانه کلزا درسال 88-87 300 هزار تن بوده است که یقیناً به همراه تولید دانه روغنی کلزا بر تولید کنجاله آن نیز افزوده خواهد شد.