نورالدین میثاق - دانشجوی دکتری سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
نجمه نیسانی سامانی - استادیار سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
آرا تومانیان - استادیار سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

امروزه شهرهای کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته، به طور هم زمان در حال تجربه تغییرات سریع و رشد در مساحت و جمعیت هستند. لازمه مدیریت رشد شهری پایدار و برنامه ریزی توسعه شهری، درک الگوهای صحیح رشد شهری است. در این تحقیق سعی شده تا روند گسترش مناطق شهری تبریز با استفاده از تصاویر ماهواره ای از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۹۲ برآورد، و نقشه رشد شهری سال ۱۴۰۷ با استفاده از مدل ترکیبی مارکوف- سلول های خودکار (CA-Markov) شبیه سازی شود. نتایج نشان می دهد در این مدت مناطق شهری در سال ۱۳۷۲ از ۷۰ هزار و ۹۰ به ۱۱ هزار و ۶۹۷ هکتار در سال ۱۳۹۲ افزایش داشته است که ۹۸/۶۴ درصد رشد را نشان می دهد، همچنین با استفاده از مدل CA-Markov با دقت کلی ۹۱ درصد می توان گفت این افزایش در پانزده سال آینده، یعنی تا سال ۱۴۰۷ نیز ادامه خواهد داشت و با رشد ۲۵ درصدی در مقایسه با سال ۱۳۹۲ به ۱۴ هزار و ۶۹۰ هکتار خواهد رسید، با توجه به این مسئله نیاز به برنامه ریزی مناسب به منظور کاهش آسیب های ناشی از رشد شهری به دیگر ابعاد شهری احساس می شود.

تبریز, رشد شهری, سنجش ازدور, CA-Markov, AHP