اسماعیل گلچین - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ناصر لطیفی - عضو هئیت علمی گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
افشین سلطانی - عضو هئیت علمی گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

از آن جا که اطلاعات اندکی در مورد تاثیر فواصل مختلف کاشت بر رشد ساقه اصلی و شاخه ها و سهم آنها در عملکرد دانه ارقام رشد محدود و نامحدود سویا وجود دارد آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان طی سال زراعی 1388 اجراء گردید. فاکتور اول شامل سه رقم (ویلیامزDPX و سحر) و فاکتور دوم شامل چهار فاصله کاشت ( 20 ، 70.45 و 95 سانتی متر بود در این آزمایش عملکرد دانه در واحد سطح، تعداد شاخه، عملکرد دانه و اجزای عملکرد (تعداد غلاف، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه ) در ساقه و شاخه به طور جداگانه اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها برای رقم نشان داد که همه صفات مورد بررسی تحت تاثیر رقم قرار گرفتند علاوه براین فاصله ردیف به طور معنیداری بر روی همه صفات زراعی بجزء وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف ساقه و شاخه تاثیر گذاشت به طوری که با افزایش فاصله بین ردیف بر تعداد شاخه، تعداد غلاف در شاخه و عملکرد دانه شاخه در تک بوته افزوده شد. در کلیه ارقام با افزایش فاصله بین ردیف از سهم ساقه اصلی در عملکرد دانه کاسته شد و برسهم شاخه ها افزوده شد به گونه ای که بیشترین سهم ساقه اصلی در عملکرد دانه( 97 درصد) و کمترین سهم شاخهدر عملکرد دانه( 3 درصد) مربوط به رقم ویلیامز و درفاصله 20 سانتیمتر بین ردیف بدست آمد در حالیکه کمترین سهم ساقهاصلی در عملکرد دانه 55/23 درصد) و بیشترین سهم شاخه 44/77 درصد) در عملکرد دانه مربوط به رقم سحر در فاصله 95 سانتیمتر بین ردیف بود. در این آزمایش بیشترین عملکرد دانه در واحد سطح مربوط به رقم ویلیامز با فاصله بین ردیف 20سانتیمتر بود

ارقام سویا، فاصله بین ردیف، سهم ساقه اصلی و شاخه ، عملکرد دانه