ابوالفتح علیپور
سالار درافشان
احمد قاسمی

ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) مهمترین ماهی پرورشی سردآبی در ایران است. جمعیت پرورشی متفاوتی از کشورهای مختلف وارد ایران شده و در سراسر کشور مزارعی به تکثیر و پرورش آنها مبادرت می کنند. در این مطالعه ساختار ژنتیکی قزل آلای رنگین کمان اسپانیایی و آمریکایی با استفاده از چهار جفت نشانگر ریزماهواره و ۳۰ عدد ماهی از هر جمعیت مورد مطالعه قرار گرفت. به طور کلی دامنه باندی در جایگاههای MY۳۲۵ ،MM۱۳۲۹ ، OMY۷۷ و OMM۱۳۳۲ بترتیب ۱۷۸-۱۰۲، ۱۵۰-۱۰۰، ۱۹۸-۱۲۲ و۲۰۴-۱۷۲ جفت باز بود. میانگین تعداد آلل مشاهده شده در جمعیت اسپانیایی ۵۰/۱۱  و آمریکایی ۱۱ بود. میانگین تعداد آلل موثر در جمعیت اسپانیایی ۶۵/۸ و آمریکایی ۰۳/۸ محاسبه شد. میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده در جمعیت  اسپانیایی ۶۳/۰ و آمریکایی ۵۹/۰ بدست آمد. میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده برای جمعیت  آمریکایی و اسپانیایی به ترتیب معادل ۵۹/۰ و ۶۳/۰ بود میانگین هتروزیگوسیتی مورد انتظار  در هر دو گله بسیار نزدیک و حدود ۸۶/۰ بود. انحراف معنی دار از تعادل هاردی- وینبرگ در ۷ تست (جایگاه×جمعیت) از ۸ تست ممکن مشاهده شد. آنالیز مولکولی AMOVA نشان داد که تنها بخش اندکی (۷ درصد) از تنوع ژنتیکی بین جمعیت  و بخش اعظم آن (۹۳ درصد) درون جمعیت ها  وجود دارد. میزان شباهت و فاصله ژنتیکی بین جمعیت ها بترتیب ۸۳/۰ و ۱۸/۰ محاسبه شد. شاخص تمایز FST بر مبنای فراوانی آللی بین نمونه های جمعیت اسپانیایی و آمریکایی معادل ۰۱۲/۰ بدست آمد. نتایج آنالیز مولکولی نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو جمعیت از نظر این شاخص وجود ندارد. نتایج این تحقیق نشان دادند که اگرچه تنوع ژنتیکی قابل توجهی درون دو جمعیت پرورشی ماهی قزل آلای رنگین کمان اسپانیایی و آمریکایی وجود دارد، اما این دو گله از منظر چهار جایگاه ریزماهواره مورد بررسی بسیار شبیه به یکدیگر بوده و تمایز ژنتیکی اندکی را نشان می دهند

Coldwater fishes, Population diversity, macular markers, ماهیان سردآبی, تنوع جمعیت, نشانگر, نشانگرهای مولکولی