سعید زاهدی
علیرضا میرواقفی
غلامرضا رفیعی
باقر مجازی امیری
مهدی هدایتی
چنگیز مخدومی
موسی زارعی دنگسرکی

در این مطالعه، علاوه بر تعیین مقادیر متوسط غلظت کشنده (LC۵۰) ۹۶ ساعته فلزات سنگین مس و کادمیوم در تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) یکساله، به بررسی اثرات غلظت تحت کشنده این فلزات بر شاخص های استرسی در گونه مذکور پرداخته شد. نتایج حاصل از آزمون آنالیز پروبیت، مقادیر LC۵۰ ۹۶ ساعته مس و کادمیوم را در گونه مذکور بترتیب به میزان ۵۰۲/۰ و ۷۸/۱۴ میلی گرم بر لیتر نشان داد. همچنین در آزمایش مواجهه با غلظت انفرادی و تحت کشنده این فلزات، ۷۲ عدد بچه تاسماهی (وزن متوسط ۱۹±۱۳۰ گرم) بترتیب در معرض غلظت ۰۲۶/۰ و ۶۸/۰ میلی گرم بر لیتر مس و کادمیوم در سیستم آزمایشی نیمه ثابت قرار گرفتند و برخی از شاخص های بیوشیمیایی مرتبط با استرس، در ۱، ۷ و ۱۴ روز پس از شروع آزمایش اندازه گیری گردید. براساس نتایج بدست آمده، سطوح گلوکز و کورتیزول پلاسما در ماهیان تحت تیمارهای آزمایشی در مقایسه با ماهیان گروه شاهد فقط در اولین مرحله نمونه برداری بطور معنی داری افزایش یافته بود (P<۰.۰۵). همچنین، در این ماهیان، کاهش معنی داری در مقادیر گلوکز و کورتیزول پلاسما در روزهای ۷ و ۱۴ در مقایسه با روز اول مشاهده گردید (P<۰.۰۵). پروتئین کل پلاسما و کبد در بچه ماهیان تیمارهای آزمایشی و کنترل، به استثنای ماهیان تحت تیمار مس در اولین نمونه برداری، فاقد هرگونه اختلاف معنی داری بود. در اولین نمونه برداری، پروتئین پلاسما بطور معنی داری در تیمار مس افزایش یافت (P<۰.۰۵) و در این تیمار، کاهش معنی داری در دومین و سومین نمونه برداری نسبت به روز اول مشاهده شد (P<۰.۰۵). همچنین، در تیمارهای فلزی، کاهش معنی داری در میزان تری گلیسیرید پلاسما طی زمان و در دومین و سومین روز نمونه برداری در مقایسه با روز اول مشاهده گردید (P<۰.۰۵). نتایج حاصله از این آزمایش بخوبی نشان داد که فلز مس در مقایسه با کادمیوم از سمیت بالاتری برای تاسماهی ایرانی برخوردار می باشد و همچنین، غلظت تحت کشنده مس و کادمیوم برای تاسماهی ایرانی استرس زا بوده اند.

Pollutants, Pollution, Cortisol, Acipenser persicus, آلاینده ها, آلودگی, کورتیزول, تاسماهی ایرانی