عیسی شریف پور
بهروز ابطحی
فاطمه حیدری جامع بزرگی
جعفر سیف آبادی
زهرا تقی زاده رحمت آبادی

هدف از این تحقیق،  بررسی تاثیر سمیت فاز محلول نفت خام بر بافت آبشش بچه ماهی سفید دریای خزر و بررسی ضایعات بافتی ناشی از غلظت LC۵۰  این محلول در مدت ۹۶ ساعت می باشد. بدین منظور بچه ماهیان به وزن ۱ تا ۲ گرم در تابستان ۱۳۸۷ از کارگاه تکثیر و پرورش ماهی کلمه گرگان صید و بمنظور سازگاری با شرایط آزمایشگاهی به مدت ۸ روز در تانکهای ۳۰۰ لیتری حاوی آب کلرزدایی شده شهری نگهداری شدند. سپس برای بدست آوردن LC۵۰ ۹۶ ساعت، ۶ غلظت از فاز محلول نفت خام (۲۷، ۲۵/۲۹، ۵/۳۱، ۷۵/۳۳، ۳۶ و ۲۵/۳۸ قسمت در میلیون) غلظت سازی شده و به هر آکواریوم ۱۰ عدد بچه ماهی به مدت ۹۶ ساعت معرفی گردید. با توجه به میزان مرگ و میر بچه ماهیان در ۹۶ ساعت و با استفاده از آنالیز آماری Probit value، LC۵۰ ۹۶ ساعت، ۹۵/۳۳  قسمت در میلیون محاسبه گردید. ۲ غلظت LC۵۰ و LC۵۰ ۱/۰ آماده سازی شدند. بعد از ۲۴ و ۹۶ ساعت از هر آکواریوم ۳ عدد ماهی برای انجام آزمایشات بافت شناسی در محلول بوئن تثبیت شدند. از بافت آبشش برش های ۳ میکرونی تهیه، با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی و بوسیله میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. آسیب های عمومی مشاهده شده شامل جدا شدن اپیتلیال از غشاء پایه تیغه های آبششی، پرخونی در رشته و تیغه های آبششی، آنیوریسم، چماقی شدن انتهای تیغه ها، هایپرتروفی سلولهای اپیتلیال تیغه ها، هایپرپلازی بین تیغه ها و چسبندگی تیغه های آبششی بود. مطالعات آسیب شناسی نشان می دهد که فاز محلول در آب نفت خام سبب آسیب های جدی به بافت آبشش در بچه ماهی سفید می شود و با اختلال در عملکرد این اندام سبب بر هم خوردن هموستازی بدن ماهی می شود.

Histopathology, Water-soluble fraction, Gill, Rutilus frisii kutum, Caspian Sea, بافت شناسی, فاز محلول نفت خام, آبشش, ماهی سفید, دریای خزر