فاطمه کازرونی منفرد
فروزان باقرزاده
محمد رضا نوروز فشخامی
محمد پورکاظمی

در این بررسی تعداد، نوع کروموزومها و کاریوتایپ ماهی سیاه کولی (Vimba vimba persa) مورد تحقیق قرار گرفت. برای این منظور ۲۰۰ عدد لارو و ۱۰ عدد بچه ماهی سیاه کولی با میانگین وزنی ۲/۳۰ گرم از مرکز تکثیر و پرورش شهید انصاری رشت، جمع آوری و برای توقف تقسیم سلولی در مرحله متافازی از حمام کلشی سین ۰۵/۰ درصد (برای لاروها) به مدت ۶ ساعت و تزریق کلشی سین ۰۱/۰ درصد داخل صفاقی و عضله پشتی برای بچه ماهیان استفاده گردید. جهت هیپوتونیز کردن بافت ها از محلول KCl (۰۷۵/۰ مولار) و برای تثبیت کردن آنها از محلول کارنوی در سه مرحله استفاده شد. برای رنگ آمیزی لامها از گیمسای۱۰ درصد به مدت ۲۰ دقیقه برای لاروها و ۳۰ دقیقه برای بچه ماهیان استفاده گردید، سپس کروموزومها در زیر میکروسکوپ بررسی شدند. تعداد ۱۰۰ گسترش کروموزومی در لاروها و ۲۰۰ گسترش کروموزومی در بچه ماهیان بررسی و شمارش شد. از مجموع ۳۰۰ لام شمارش شده در مرحله متافاز ۶۷/۷۴ درصد دارای۵۰ = n ۲، ۶۷/۱۴ درصد دارای ۴۸ = n ۲ و ۶۷/۴ درصد دارای ۴۹ = n ۲ کروموزوم بودند. طبق محاسبه آماری انجام شده تعداد کروموزومهای سیاه کولی ۵۰ = n ۲ (۱۱/۰ ± ۵۴/۴۹ = n ۲) و تعداد بازوی کروموزومی آن ۹۰= NF تعیین گردید. به منظور تهیه کاریوتایپ از بهترین پلاکهای متافازی عکس تهیه و اندازه بازوهای بلند و کوتاه کروموزومها، طول نسبی، طول کل کروموزوم و همچنین شاخص سانترومری محاسبه شد . با قراردادن جفت کروموزومهای همولوگ در کنار همدیگر فرمول کروموزومی این ماهی ۷ جفت متاسنتریک، ۱۳ جفت ساب متاسنتریک و ۵ جفت ساب تلوسنتریک یا آکروسنتریک ( St/A ۵+ Sm ۱۳+ M ۷) تعیین گردید. در مقایسه کاریوتایپ سیاه کولی با سایر گونه های متعلق به این جنس، شباهت زیادی از لحاظ تعداد و نوع کروموزوم مشاهده می شود.

Chromosome, Vimba vimba persa, Cytogentic, Caspian Sea