بررسی اثر نیکل بر درصد جوانه زنی و متابولیسم پرولین و فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و کاتالاز در دو رقم کلزا Brassica napusL

کلزا با نام علمی براسیکا ناپوس از تیره شب بو (براسیکاسه) است که در زبان انگلیسی به Rape seed شهرت دارد. این گیاه که برای مشخص نمودن اثرات نیکل بر روی آن، در تحقیق ذیل مورد بررسی قرار گرفته است، دارای ۲n=۳۸ کروموزوم بوده و از پهن برگان و دارای دو رقم بهاره و پاییزه می باشد. گیاهی یکساله و دارای بخشهای مختلف ریشه، ساقه، برگ، گل، غلاف و دانه است. نیکل یکی از فلزات سنگین است که اثرات سمی آن در گیاهان مختلف از لحاظ جنبه های مختلف فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی، مولکولی، سلولی و ژنتیکی در حال بررسی است. در این پژوهش اثر سمی تیمارهای متفاوت NiCl۲ بر روی برخی از فعالیتهای فیزیولوژیکی دو رقم کلزا (Brassica napus L.) از جمله بر روی درصد جوانه زنی دانه ها (با غلظت های ۰، ۱۰، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰، ۲۰۰، ۲۵۰، ۳۰۰، ۳۵۰، ۴۰۰ و ۵۰۰ میکرومولار) و مقدار پرولین و فعالیت آنزیم های پراکسیداز و کاتالاز (با غلظت های ۰، ۱۰۰، ۳۰۰ و ۵۰۰ میکرومولار) در اندامهای هوایی و ریشه در شرایط گلخانه ای در دو رقم PF دو صفر و ۴۰۱Hyola مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که با افزایش غلظت نیکل، درصد جوانه زنی کاهش، غلظت پرولین افزایش و فعالیت آنزیم های پراکسیداز و کاتالاز در هر دو رقم افزایش یافت که این افزایش در رقم PF بیشتر از Hyola بود. نتایج حاصل از پارامترهای بررسی شده در هر دو رقم تفاوت معنی داری را نشان دادند. یکی از ساز و کارهای بیوشیمیایی موثر در خصوص جوانه زنی بر پاسخ متفاوت هر دو رقم نسبت به تنش فلز سنگین نیکل را می توان به تفاوت آنها از نظر میزان اثر سمی نیکل در این ارقام نسبت داد. به نظر می رسد تنش فلز سنگین در گیاه قادر به القای سنتز قابل ملاحظه ای در میزان پرولین و القای تحریک فعالیتهای آنزیمهای پراکسیداز و کاتالاز در رقم های مورد مطالعه است.

Keywords:

نیکل , جوانه زنی , پرولین , پراکسیداز , کاتالاز , کلزا