لیندا یادگاریان
فرامرز معطر
محسن مروتی
زهرا ریاضی

کاربرد گستره وسیعی از مواد شیمیایی برای از بین بردن آفات، بیماری ها و علف های هرز در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، جنبه ای از فعالیت های کشاورزی است که به افزایش تولید محصول و کاهش ضایعات پس از برداشت محصول می انجامد. به هر صورت، مصرف فزاینده و عدم کیفیت مناسب این گونه آفت کش ها، نگرانی های زیادی را درباره اثرات سوء بالقوه سلامتی انسان به وجود آورده است. این وضعیت به لحاظ فقدان داده های قابل اطمینان، نگرانی خاصی در خصوص پیامدهای دراز مدت تماس با آفت کش ها را پدید می آورد. یکی از مهم ترین روش ها برای به حداقل رساندن اثرات بالقوه آفت کش ها بر سلامت انسان، پایش باقی مانده آنها در مواد غذایی به خصوص میوه هایی است که به صورت خام مصرف می شوند. وقتی مقدار آفت کش ها از حد قابل قبول و مجاز بیشتر باشد، بایستی برای مشخص کردن علت آن و همچنین تکرار آلودگی، اقدامات مناسبی صورت گیرد.برای مبارزه با آفات سیب در اکثر نقاط کشور، از مبارزه شیمیایی استفاده می شود و به توصیه سازمان حفظ نباتات، سمپاشی های متعددی صورت می گیرد. به طوری که دوره کارنس در آنها رعایت گردد.برای بررسی میزان باقی مانده سموم ارگانو فسفره، نمونه برداری از سردخانه های ارومیه انجام شد. به طور کلی برای نمونه برداری، ۲۳ نمونه ۱۰ عددی از ۲۳ انبار سردخانه ها به صورت تصادفی برداشته شد. پس از نمونه برداری، نمونه ها به آزمایشگاه موسسه بررسی آفات و بیماری های گیاهی منتقل گردیدند. سپس نمونه ها آماده سازی و به منظور انجام آزمایش های تعیین مقدار باقی مانده سموم در فریزر با دمای ۲۰- درجه سانتی گراد نگهداری شدند.عصاره گیری و سپس جداسازی مایع- مایع در نمونه ها انجام شد. عصاره های به دست آمده خشک و در مقدار معینی حلال متانول، حل و یک میکرولیتر از آن به دستگاه کروماتوگرافی گازی GC/NPD تزریق و مقدار باقی مانده سموم اندازه گیری شد.نتایج حاصل از آنالیز نمونه ها نشان داد که مقادیر به دست آمده، کمتر از حداکثر مجاز استاندارد کدکس بوده و بدین جهت قابل قبول می باشند.سموم شناسایی شده در نمونه ها، اتریمفوس، دیازینون، مالاتیون، اتیون و فنیتروتیون بودند که همه به جز فنیتروتیون جزء فهرست سموم توصیه شده برای مبارزه با آفات سیب می باشند و مقادیر به دست آمده، نشان دهنده رعایت دوره کارنس در سمپاشی باغات سیب می باشد. اما به دلیل پایین بودن سطح دانش و آگاهی تعدادی از کشاورزان، سم فنیتروتیون که یک سم حشره کش برای مبارزه با سن گندم می باشد، برای مبارزه با آفات سیب استفاده شده است.

آفت کش ها, باقی مانده, سموم ارگانو فسفره, سیب