حشمت پسندیده - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر دانشگاه محقق اردبیلی
آیدین حمیدی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج
رئوف سیدشریفی - استادیار دانشگاه محقق اردبیلی
صمد مبصر - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج

این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت بذر ارقام تجاری سویا در سالهای 1388و 89 به صورت پژوهشی آزمایشگاهی و مزرعهای در مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در کرج به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار ( 4 رقم سویا× 3قوه نامیه) در چهار تکرار اجرا گردید. ابتدا، با آزمون جوانهزنی استاندارد بذرهای دارای قوه نامیه استاندارد ( 85 بالای استاندارد (بالاترین میزان قوهنامیه نمونههای هر رقم) و زیر استاندارد (پایینترین میزان قوهنامیه نمونههای هر رقم) انتخاب شد. سپس بذور تحت دو آزمون رایج ویگور بذر شامل آزمون پیری تسر یع شده و آزمون سرما قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر رقم و سطوح مختلف قوه نامیه به استثنای اثر قوه نامیه بر وزن خشک گیاهچه در آزمون پیریتسریع شده، بر کلیه صفات مورد بررسی تاثیر معنیداری داشت. جداول مقایسه میانگین نشان داد که تمامی ارقام در آزمون سرما و پیریتسریع شده از وزن خشک گیاهچه، شاخص وزنی و طولی بنیه گیاهچه کمتری نسبت به آزمون جوانهزنی استاندارد برخوردار بودند. این بیانگر تاثیر منفی اعمال تنش سرما و گرما بر صفات مذکور است. سطوح قوه نامیه بالاتر از لحاظ صفات اندازهگیری شده نیز برتر بودند. رقم ویلیامز با قوه نامیه بالاتر از وزن خشک گیاهچه، شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه بالاتری نسبت به ارقام دیگر در آزمونهای تنش و همچنین از شاخص بنیه گیاهچه بالاتری در مزرعه برخوردار بود. که میتواند ناشی از خصوصیات ژنتیکی، زوال کمتر و بیشتر بودن ذخیره مواد غذایی باشد که در طی جوانهزنی از حالت ذخیرهای به صورت ساختارهای مختلف در گیاهچه درآمده است.

سویا، کیفیت بذر، شاخصهای جوانهزنی