مریم عیدی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین – پیشوا, دانشکده علوم زیستی, ایران

تشکیل سنگ های ادراری یک مشکل جهانی است و هیچ گروه نژادی، جغرافیایی و فرهنگی را در بر نمیگیرد. انواع متعددی از سنگ های ادراری بر اساس ترکیب شیمیایی وجود دارند. سنگ های آهکی معمول ترین سنگ های کلیه هستند که بیش از ۸۰% سنگ ها را تشکیل می دهند. سنگ های اگزالات کلسیم معمول ترند. در طب سنتی ایران، گیاهان دارویی بسیاری برای درمان سنگ های کلیوی استفاده می شوند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر عصاره هیدرواتانلی بخش های هوایی گیاه دم اسب بر کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم در بافت کلیه موش های صحرایی نر نژاد ویستار می باشد. در پژوهش تجربی حاضر در ابتدا، عصاره هیدرواتانلی گیاه در غلظت های ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن تهیه شد. کریستالیزاسیون اگزالات کلسیم توسط اضافه نمودن کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول در آب آشامیدنی به ترتیب به مدت ۳ و ۳۸ روز القاء شد. گروه شاهد توسط آب آشامیدنی تیمار شدند. گروه های تجربی علاوه بر آب آشامیدنی حاوی کلرید آمونیوم و اتیلن گلیکول توسط غلظت های ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم عصاره گیاه به روش درون صفاقی به مدت ۴۱ روز تیمار شدند. بعد از ۴۱ روز، موش های صحرایی توسط اتر بی هوش شده و کلیه سمت چپ آن ها خارج شده و در فیکساتیو قرار گرفت. نمونه ها برای مطالعات بافت شناسی آماده شده و با روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج نشان دادند که تیمار عصاره موجب کاهش تعداد کریستال های اگزالات کلسیم در بافت کلیه حیوانات تجربی در مقایسه با گروه شاهد بیمار می گردد. هم چنین، تیمار عصاره آسیب توبولو-اینتراستیشیال را در حیوانات تیمار شده کاهش می دهد. بنابراین، گیاه می تواند مانع تشکیل سنگ کلیه در حیوانات تیمار شده گردد.

دم اسب, اگزالات کلسیم, کریستالیزاسیون, سنگ کلیه, موش صحرایی