سعیده کیوانلو - دانشکده شیلات و محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان صندوق پستی: ۱۵۷۳۹-۴۹۱۳۸
محمد سوداگر - دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان صندوق پستی: ۱۵۷۳۹-۴۹۱۳۸

انجماد جنین ماهیان عبارت از جایگزین کردن مواد ضد انجماد با آب درون جنین است. این مواد در غلظت های بالا سبب ایجاد مسمومیت و مرگ در جنین ماهیان می شوند، از اینرو توجه به غلظت مواد مورد استفاده و مدت زمان در معرض قرار گرفتن جنین با این مواد بسیار حایز اهمیت است. در این تحقیق جنین ماهی قره برون در دو مرحله تکامل جنینی (۲۴ و ۴۸ ساعت پس از لقاح) برای دو زمان ۵ و ۱۰ دقیقه در مواد ضد انجماد شامل گلیسرول، استامید و دی متیل سولفوکساید در غلظت های ۱ تا ۶ مولار غوطه ور شد. سپس جنین ها آبکشی شدند و در داخل انکوباتورها ادامه روند مراحل تکاملی خود را طی کردند. نتایج نشان داد غلظت های مختلف دی متیل-سولفوکساید نسبت به گلیسرول و استامید، سمیت کمتری برای جنین ماهی قره برون داشت و جنین توانست این ماده را در غلظت های بالا به خوبی تحمل کند. استامید بیشترین اثرات سمی را بر جنین ماهی قره برون داشت بطوریکه در مرحله ۲۴ و ۴۸ ساعت پس از لقاح، درصد تفریخ بترتیب در غلظت های بالاتر از ۳ و ۴ مولار، به صفر رسید. با افزایش غلظت مواد ضد انجماد، درصد تفریخ کاهش یافت (بجز دی متیل سولفوکساید در مرحله ۲۴ ساعت پس از لقاح). در تحقیق، افزایش زمان غوطه وری از ۵ به ۱۰ دقیقه در جنین ماهی قره برون سبب شد درصد تفریخ کاهش یابد. با پیشرفت روند تکاملی از ۲۴ به ۴۸ ساعت، حساسیت جنین ماهی قره برون نسبت به دو ماده دی متیل سولفوکساید و گلیسرول کاهش یافت. اما در استامید شرایط کاملا متفاوت بود و با پیشرفت روند تکاملی، حساسیت جنین نسبت به غلظت های مختلف این ماده افزایش یافت و روند درصد تفریخ به صورت کاهشی بود بنحویکه درصد تفریخ در غلظت های بالاتر از ۳ مولار استامید به صفر رسید.

مواد ضد انجماد, جنین ماهی قره برون, گلیسرول, دی متیل سولفوکساید, استامید