عباس صباحی - کارشناس ارشد مهندسی مواد - دانشگاه صنعتی سهند
مازیار آزادبه - دانشیار دانشکده مهندسی مواد – دانشگاه صنعتی سهند

هدف از این پژوهش ضرورت بکارگیری شرایط بهینه تولید آلیاژ Cu-۲۰Zn بمنظور افزایش قابلیت کنترل خواص بدلیل وابستگی خواص فیزیکی، مکانیکی و تغییرات ریزساختاری این آلیاژ به تغییرات جزئی دمای تف­جوشی می­باشد. بدین منظور پودر برنج پیش­آلیاژی تولید شده به روش اتمیزاسیون آبی با اندازه ذرات ۴۰ الی ۱۰۰ میکرون تحت فشار ۶۰۰ مگاپاسکال فشرده­سازی شده و سپس در دماهای مختلف در محدوده ۹۰۰ الی ۹۵۰ درجه سانتیگراد تحت اتمسفر آرگون تفجوشی گردیدند. نتایج حاصل از آزمایشات چگالی­سنجی و تعیین سختی، استحکام ضربه و تغییرات ابعادی نشان داد که دمای بهینه تف­جوشی ۹۳۰ درجه سانتیگراد است. نتایج بررسی­های ریزساختاری و شکست­نگاری در تطابق مناسبی با تغییرات حاصله در خواص فیزیکی و مکانیکی نمونه­های آزمایشی با دمای تف­جوشی گردیدند. نکته قابل توجه دیگر در تصاویر سطوح شکست، کشیده شدن فاز مذاب به قسمت­های پائین نمونه و در نتیجه چگالش­های مختلف در مقطع نمونه بصورت تابعی از ارتفاع قطعه است. مقدار فاز مایع تشکیل شده که خود تابعی از دمای تف­جوشی می­باشد موجب تغییر مساحت سطح قابل تحمل بار در ارتفاع مشخصی از نمونه می­گردد و همچنین نوع شکست (مرزدانه­ای و یا درون دانه­ای) و درصد آن را تحت تاثیر قرار می­دهد.

تف جوشی در حضور فاز مایع, دمای بهینه تف جوشی, کشیده شدن فاز مذاب به سمت پایین نمونه