محمد علیخانی - کارشناسی ارشد علوم سیاسی، علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، ایران

امروزه حق پناهندگی به بخشی از حقوق و آزادیهای اساسی تبدیل شده است که همه انسانها بدون هیچ گونه تمایزی از آن برخوردارند. به موجب اسناد بین المللی و منطقه ای می توان پناهندگی را نوعی حمایت از افرادی که از ترس آزار و اذیت و یا در معرض خطر آسیب جدی قرار گرفتن خانه های خود را ترک می کنند، تعریف کرد. این افراد در این صورت حق پناهندگی در هر کشوری را دارند که بخواهد از آنها محافظت کند.حمایتی که کشورها از این افراد ارائه می دهند، ممکن است به صورت "وضعیت پناهنده" ، "وضعیت حمایت فرعی" یا "به دلایل بشردوستانه" باشد. بعلاوه ، طبق قوانین بین المللی، افرادی که متقاضی پناهندگی هستند و پناهجوی نامیده می شوند، همچنین باید از بازگشت به کشوری که ممکن است تحت آزار و شکنجه، برخورد غیرانسانی یا تحقیرآمیز یا مجازات قرار گیرند، محافظت شوند.در اتحادیه اروپا مبنای حقوقی حق پناهندگی، ماده ۷۸ معاهده تلفیقی عملکرد اتحادیه اروپا است، که موجب توسعه سیاست مشترک در مورد پناهندگی در سراسر اتحادیه اروپا شده است. علاوه بر این، حق پناهندگی به عنوان بخشی از هدف اتحادیه اروپا برای ایجاد منطقه ای دارای آزادی ، امنیت و عدالت شناخته شده است. در این چارچوب دعاوی متعددی به دیوان دادگستری و دادگاه حقوق بشر اروپا ارجاع شده است و از آنها درخواست نظر تفسیری برای احقاق حق پناهندگی شده است. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی با هدف بررسی آرا صاداره از این مراجع و تاثیر آن در توسعه حق پناهندگی در اتحادیه اروپا مورد نگارش قرار گرفته است.

دیوان دادگستری اروپا، دادگاه حقوق بشر اروپا، حق پناهندگی، پناهنده