صغری محمودی - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی فناوری اسانس، دانشگاه گنبدکاووس
اکرم طالقانی - استادیار شیمی آلی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس
رضا اکبری - استادیار شیمی آلی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس
مجید مکبر اصفهانی - استادیار شیمی تجزیه، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گنبدکاووس

گیاه تنگرس با نام علمی Rhamnus pallasii یکی از گونه های مهم خانواده Rhamnaceae است، که توزیع گستردهای در ایران دارد. در این پژوهش اندامهای مختلف میوه، برگ، پوست و ریشه این گیاه با روش خیساندن در حلال متانول ۸۰ درصد عصاره گیری شدند. محتوی ترکیبات فنولی، فلاونوئیدی، فنولیکاسید و آنتوسیانین عصاره ها به روش اسپکتروفتومتری تعیین گردید. فعالیت ضد رادیکالی عصاره ها با آزمون مهار رادیکالهای( (۲,۲-diphenyl-۱-picrylhydrazyl ،DPPH اندازه گیری شد و نیز فعالیت ضد باکتریایی عصاره ها به روش براث ماکرودایلوشن مورد بررسی قرار گرفت. تمام اندامها فعالیت آنتی اکسیدانی خوبی نشان دادند IC۵۰) از ۷/۵۲ تا ۲۲/۳۹ میکروگرم بر میلی لیتر). بهترین فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به میوه وکمترین فعالیت آنتی اکسیدانی مربوط به اندام ریشه می باشد. تمام عصاره ها بر روی هر دو نوع باکتری اثرهای بازدارندگی و کشندگی خیلی خوبی داشتند . حداقل غلظت کشندگی (MBC) مربوط به عصاره متانولی میوه تنگرس نسبت به باکتری اشرشیا کلی می باشد ۰/۱۲۵) میلی گرم در میلی لیتر). نتایج بدست آمده در این پژوهش نشان داد که گیاه تنگرس به عنوان منبع غنی و بالقوه از ترکیبات زیست فعال با خاصیت آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی قابل استفاده در صنعت غذا و دارو در جهت حفظ سلامت انسان میباشد.

Rhamnus pallasii ، فنول کل، آنتوسیانین، DPPH، آنتی باکتریال