فرشته مرادی - دانشجوی دکتری رشته ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران

معماری و ادبیات بهعنوان دو شاخه از هنر، مانند بسیاری از هنرهای دیگر، در ابعاد مختلف معنا و صورت تشابهات زیادی دارند و این مشابهات به ویژه در کاربرد لفظی واژگان و مصطلحات نمودی آن در هر یک از علوم که ریشه در خاص دارد. ارتباط معماری و ادبیات را از سه جنبه می توان بررسی کرد: ۱ کاربرد اصطالحات معماری در ادبیات. شاعران و نویسندگان از کلماتی مانند کاروانسرا ، خانه ، طاق و... استفاده کرده اند تا مفاهیم و مطالب ذهنی ، حکمی و عبرت آموز را برای خوانندگان ملموس تر نمایند و مفهوم و مقصود خود را برسانند. در این راستا از آرایه های مختلف ادبی چون تشبیه، استعاره، اسلوب معادله، کنایه و.... استفاده کرده اند؛ تا بر تاثیرگذاری کالم خود بیفزایند. تعدادی از آن ها در زبان فارسی به عنوان ضرب المثل به کار می رود. ۲ -اشاره به بناها و ساختمان هایی که ضمن داستان ها آمده است. با خواندن این آثار با شیوه ی معماری در دروه های مختلف آشنا می شویم و ازنحوه ی کار معماران به عنوان افرادی هنرمند آگاهی می یابیم به گونه ای که گوشه های مبهم تاریخ معماری ایران برای همگان آشکار می شود. برای مورد اول ،کلیات شیخ اجل، سعدی و برای مورد دوم شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی انتخاب شده است. حماسه و اسطوره با فردوسی به اوج می رسد وکلیات سعدی هم دریایی است که می توان برای پژوهش در تمام شاخه های ادبی هنری از آن استفاده کرد. هر دو محور پژوهشی، جلوه ی معماری در ادبیات است. - ۳ استفاده از اشعار و جمله های زیبا در کاشی کاریی ها و گچ بری ها که در سردر عمارت ها، و رودی ها، گنبدها و....... دیده می شود. این موضوع، جلوه ی ادبیات در معماری است و به طور مختصر به آن اشاره شده. پژوهش به شیوه ی کتابخانه ای و همراه با توصیف و تحلیل اشعار است.

معماری، ادبیات، حماسه، ضرب المثل