منصورعلی حمیدی
سیما اصلانی

خودگردانی، همانند بالنده گی همه سویه، یکی از بنیادهای برجسته در نگره های سازایی گر است. مراد از خودگردانی، داشتن توان اندیشیدن، ارج نهادن، و کردار، در راستای گره گشایی است، بی آن که دیگران کمکی سرراست بکنند. آموزنده گان، خودگردان، نه تنها راه بردهای گوناگون آموختن را می دانند، بلکه آن ها را ارج می نهند و به درستی به کار می برند. این گونه خودگردانی بخشی جدانشدنی از بالنده گی همه سویه است که در آن به شوی در همه سویه ها (شناختی، دل ساختی، و رفتاری) پسندیده، و از این رو، جستنی، است. جستن این گونه آماج ها نیازمند روش های آموزشی سازگار با بنیاده های فلسفی این آماج هاست. چنین می نماید که روش های دیرین آموزشی چنین سازگاری را ندارند. از این رو، در هر سامانه آموزشی ای، همانند با سامانه آموزشی ایران، که در آن کاربرد این گونه روش ها پربسامد است، آموزنده گان از بالنده گی همه سویه بی بهره می مانند و وابسته به دیگران می شوند، چیزی که به روشنی نیازمند دگرگون شدن است. انبوه ۲۰ ملیونی آموزنده گان ایرانی در کودکستان ها و پایه های ۱۲-۱ با چالش های بسیاری روبه رو هستند که در میان آن ها میزان بالای درپایه مانی و شکست آموزستانی، و کارکردهای پایین در سنجش های جهانی در زمینه های ریاضی، دانش پژوهی، و خوانش، ارزش یابی دوباره آماج ها و روش های آموزشی را بایسته می کنند. تلاش های انجام شده در این راستا، در میان چیزهای دیگر، به برگزاری دوره های بازآموزی در زمینه روش ها انجامیده است. این گونه، برایند همه این تلاش ها باید در پایه پایانی و در سال پیش دانشگاهی نمود پیدا کند. یک گروه ۱۶۱ تنه از آموزنده گان دوره پیش دانشگاهی هم راه با ۵۰ تن از آموزش یارانشان به روش یک بختانه برگزیده شدند و میزان خودگردانی و بالنده گی همه سویه شان، در پیوند با روش های آموزشی به کار گرفته شده در آموزستان ها، سنجش شدند. برآیند این پیمایش از برتری روش های نوین که بنیادی سازایی گرانه دارند پشت بانی می کند. با این همه تلاش های انجام شده بیشتر نمودین و نمایشی می نمایند تا دگرگون سازی های ژرف، زیرا به روش های نوین از روزن اندیشه های دیرین نگریسته می شود و با واژه گان و پنداره های دیروزی فرا داده می شوند، بی آن که به بنیاده های فلسفی روش های دیرین و نوین پرداخته شود.

خودگردانی, بالنده گی همه سویه, روش های آموزشی, آموزش پیش دانشگاهی