امید شکری - دانشجوی دکترا دانشگاه تربیت معلم
پروین کدیور - دانشگاه تربیت معلم
ولی الله فرزاد - دانشگاه تربیت معلم
علی اکبر سنگری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم
زیبا غنایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

هدف این تحقیق، بررسی نقش رگه های شخصیت و سبکهای تفکر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان بود. در نمونه ای متشکل از ۴۱۹ آزمودنی (۲۱۴ پسر و ۲۰۵ دختر) فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی و پرسشنامه سبکهای تفکر اجرا شد. همچنین برای متغیر پیشرفت تحصیلی دانشجویان، میانگین کل نمره های آنها از طریق دانشگاه مورد مطالعه، جمع آوری شد. با استفاده از تحلیل مسیر، آثار مستقیم و غیرمستقیم رگه های شخصیت بر سبکهای تفکر و پیشرفت تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که گشودگی بر سبک تفکر قضایی، کلی، آزاد اندیش و محافظه کار؛ روان آزرده واری بر سبک تفکر اجرایی، جزیی و محافظه کار؛ وظیفه شناسی بر سبک تفکر قانونی و سلسله مراتبی؛ برون گرایی بر سبک تفکر کلی، آزاد اندیش، سلسله مراتبی و بیرونی دارای اثری مثبت و معنادار بودند (تنها اثر عامل گشودگی بر سبک تفکر محافظه کار منفی و معنادار بدست آمد). اثر غیرمستقیم عامل گشودگی از طریق سبک تفکر قضایی؛ عامل روان آزرده واری از طریق سبک تفکر اجرایی؛ عامل وظیفه شناسی از طریق سبک تفکر قانونی؛ عامل گشودگی و برون گرایی از طریق سبک تفکر کلی و آزادمنشانه؛ عامل روان آزرده واری و گشودگی از طریق سبک تفکر محافظه کاری؛ عامل درون گرایی و وظیفه شناسی از طریق سبک تفکر سلسله مراتبی؛ عامل برون گرایی از طریق سبک تفکر بیرونی بر پیشرفت تحصیلی اثری معنا دار نشان دادند. در مجموع نتایج پژوهش حاضر موید این است که توجه به نقش عوامل درون فردی رگه های شخصیت و سبکهای تفکر در مطالعه پیشرفت تحصیلی ضروری است. پیامدهای کاربردی یافته ها برای معلمان بحث شده است.

رگه های شخصیت, سبکهای تفکر, پیشرفت تحصیلی