رسول صادقی - دانشجوی دکتری دانشگاه جدید ولز جنوبی
جیم توگنولینی - مدیر کل سازمان پژوهشهای آموزشی، دفتر استرالیا

پیدایش نظریههای جدید روانسنجی، از جمله نظریه سوال-پاسخ این امکان را فراهم آورده که بتوان عملکرد دانشآموزانی را که در زمانهای مختلف با آزمونهای متفاوت سنجیده شدهاند (با این فرض که آزمونهای مذکور خصیصه مشترکی را میسنجند) با یکدیگر مقایسه کرد. به منظور این مقایسه، آزمونهای مذکور باید همطراز شوند. فرآیند همطرازسازی موجب میشود عملکرد دانشآموزان مختلف در آزمونهای گوناگون در یک مقیاس واحد بیان و مقایسه گردند. این نوع همطرازسازی به طور گستردهای در کشور استرالیا به کار گرفته میشود تا درصد دانشآموزان در معرض خطر آموزشی را شناسایی و برایشان برنامههای جبرانی ارائه کنند. پژوهش حاضر نتایج حاصل از دو روش همطراز سازی (نسبی و همزمان) با استفاده از مدل اندازهگیری راش (۱۹۶۰) را با یکدیگر مقایسه میکند و به دنبال پاسخگویی به این سوال است: اگر دادههای گردآوری شده برای همطرازسازی با مدل راش تطابق نداشته باشند یا تطابق این دادهها با مدل راش بتدریج کمتر شود نمرههای حاصل از همطرازسازی مذکور دستخوش چه تغییراتی میشوند؟ به منظور شبیهسازی دادهها با میزان تطابق متفاوت با مدل راش از برنامه شبیهسازی کامپیوتری (RUMMSims) استفاده شد. یافتهها نشان میدهند که وقتی دادهها با مدل راش تطابق دارند نتایج حاصل از دو روش همطرازسازی با یکدیگر قابل مقایسه هستند، اما هرچه تطابق بین دادهها و مدل راش کاهش مییابد نتایج حاصل از دو روش همطرازسازی به تغییرپذیریهای معناداری منتهی میشوند.

مدل راش, همطرازسازی, نظریه سوال-پاسخ, روانسنجی