علی صاحبی - دانشگاه فردوسی و دانشگاه سیدنی
عفت السادات میر عبدالهی - دانشگاه سیدنی

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی یک الگوی درمانگری جدید بر کودکان پرخاشگر ایرانی انجام شد. مداخله درمانگری بر یک الگوی شناختی – اجتماعی استوار بود. ۱۵۷ کودک (۱۹ پسر و ۳۸ دختر) ۸ تا ۱۵ ساله (۷۷/۱۰ = M، ۳۳/۱ S.D.=) در این تحقیق شرکت کردند. کودکان براساس دارا بودن یکی از شش نشانه پرخاشگری که در اختیار معلمان مدارس منتخب قرار گرفت، ارجاع شدند. سپس براساس فهرست نشانه های مبتنی بر ضوابط تشخیصی DSN-IV به تعیین وضعیت آنها مبادرت شد. ۳۱ کودک دارای اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی (ADHD)، ۱۹ نفر واجد اختلال تضاد ورزی گستاخانه / اختلال رفتار هنجاری (ODD/CD)، ۴۷ نفر با ADHD/ODD، ۲۲ نفر ADHD/CD و ۳۸ نفر دارای اختلالهایی بودند که در مقوله های تشخیصی بالا قرار نمی گرفت. سپس پرسشنامه افسردگی کودکان (CDI)، مقیاس خود پنداشت پیرز- هریس (PHCS)، مقیاس خودگزارشدهی جوانان (YSR) به عنوان ابزارهای سنجش پیش آزمون پسآزمون به کار رفت. به آزمون رفتار مدرسه ای بور مایستر (BSBI) نیز به منزله یک مقیاس تشخیصی مکمل توسط معلمان پاسخ داده شد. بر مبنای اطلاعات به دست آمده دانش آموزان به پنج گروه (شکایتهای جسمانی، اضطراب/افسردگی، مشکلات اجتماعی، مشکلات توجه و رفتار پرخاشگرانه) تقسیم شدند و هر گروه، هشت جلسه درمانگری اجتماعی/شناختی را دریافت کردند. یافته ها اثربخشی درمان اجتماعی/شناختی را، صرف نظر از نوع طبقه بندی تشخیصی نشان دادند و کاهش معنادار شکایتهای بدنی، اضطراب/افسردگی، مشکلات اجتماعی، مشکلات توجه و رفتار پرخاشگرانه را برجسته کردند.

درمانگری شناختی – اجتماعی, رفتار پرخاشگرانه, شکایتهای جسمانی, اضطراب, افسردگی, توجه