زینب رستمی - دانشجوی دکتری اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
آرش فاضلی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام

به منظور بررسی ارتباط صفات مختلف با عملکرد تک دانه، ۲۶ ژنوتیپ و رقم جو زراعی و وحشی در قالب طرح بلوک های کاملتصادفی با ۳ تکرار، در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام مورد مطالعه قرار گرفتند. ۱۲ صفت زراعی شامل روز تا ۵۰ درصدگلدهی، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، طول برگ پرچم، طول ریشک، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزنسنبله، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد تک دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ-های مورد بررسی در تمام صفات مورد بررسی دارای تفاوت معنیداری در سطح یک درصد می باشند. تجزیه همبستگی نشان دادکه بین عملکرد تک بوته با صفات طول سنبله، وزن سنبله، وزن صددانه و تعداد سنبله در هر بوته همبستگی مثبت و معنی دارو با تعداد روز تا گلدهی همبستگی منفی و معنی داری وجود دارد. همچنین، نتایج تجزیه علیت نشان داد صفات وزن صد دانهو تعداد سنبله بیشترین اثرات مستقیم و مثبت را بر عملکرد تک بوته نشان می دهند. علاوه بر اینها، صفات طول برگ پرچم وطول ریشک بالاترین اثر غیر مستقیم بر روی عملکرد تک بوته داشتند. تجزیه به عامل ها مشخص کرد که چهار عامل اول درمجموع ۹ / ۷۴ درصد از کل واریانس را توجیه نمودند که هر کدام از عوامل به ترتیب مقدار ۵ / ۳۳ ، ۳ / ۱۵ ، ۹۰ / ۱۳ و ۲ / ۱۲ درصداز واریانس را توجیه کردند. تجزیه خوشه ای به روش تجزیه سلسله مراتبی انجام شد که براساس آن ژنوتیپ ها در ۴ گروه قرار گرفتند.

جو، تجزیه همبستگی، تجزیه علیت، تجزیه به عامل ها، تجزیه خوشه ای