محمد قنبری چاه انجیری - کارشناسی ارشد معماری منظر، موسسه آموزش عالی حافظ شیراز

انسان از زمانی انسان می گردد که دارای فرهنگ می شود و فرهنگ از زمانی آغاز می گردد که انسان به وجود می آید . در این بین آنچه را که میتوان برایش تقدم و تاخر قائل شد ، تمدن است. انسان با فرهنگ وارد تمدن می شود و برای رهایی و آزادی نیاز به پرواز دارد و شاید برای این پرواز، بالی بهتر از فرهنگ و هویت خویش نیابد . شهر ها در تمدن جدید محل تعامل شهر و شهروند هستند. مطالعه دقیق و برداشت مناسب در بحث کیفیت محیط شهری این امکان را به ما میدهد تا دریابیم شهرها تنها محل عبور و مرور نیستند، بلکه محیط هایی هستند که با ید با ساکنانش ارتباطی دو جانبه برقرار نمایند. امروزه در دنیا توجه به جنبه های انسانی و نیاز به ارتقای کیفی عرصه های عمومی افزایش یافته است. در این راستا در میان کیفیت های متعدد مطرح شده، یکی از کیفیات مهم، کیفیت خاطره انگیزی محیط در مراحل مختلف شکل گیری، ثبت، تدا عی و انتقال خاطرات فردی یا جمعی می باشد. با وجود این اهمیت، توجه نظر یه پردازان دهه های اخیر در حوزه خاطرات جمعی ، نشان از فقر خاطره جمعی در قلمروهای عمومی دارد که با ادامه این روند، ذهن انسان در ارتباط متقابل با محیط خود با مشکلات اساسی چون حس گمشدگی و از دست دادن بخشی از زندگی خود روبرو خواهد شد. درمیان قلمروهای عمومی، طراحی خیابان های شهری ،به عنوان اولین و مهم ترین قلمرو عمومی مرتبط با زندگ ی اجتماعی مردم؛ در جهت خلق مکان های خاطره انگیز، از ظرافت خاصی در میانقلمروهای عمومی برخوردار است. هویت منظر شهری به عنوان یکی از شاخصه های اصلی سنجش کیفیت فضاهای شهری است که مهم ترین ابزار خوانش متن هر فضای شهری محسوب می شود و در این راستا جداره های شهری نیز به عنوان یکی از مهم ترین عوامل ارتباطی هستند که کیفیت منظر شهری را به نمایش عموم می گذارند. در این پژوهش هدف ارتقا هویت منظر شهری در مهم ترین جز فضای شهری یعنی جداره خیابان ها است که در ارتباط مستقیم شهروندان و گردشگران هر شهری می باشد. منظر شهری نقش اساسی در شکل گیری شهر سالم و توسعه پایدار شهری . دارد توسعه کیفی و کمی فضاهای شهرها ، هنگامی روند مطلوب اجرایی و قابل تحققی پیدا خواهد که اولویت سنجی مسائل موجود در شهرها، مبتنی بر نظریات نوین مشارکت هدف مردمی و استفاده از علم باشد. نمای ساختمان ها و جداره های شهری مشرف بر خیابان ها و میادین ازجمله عناصر محیطی تاثیرگذار در زمینه ارتقای کیفیت های بصری در فضاهای شهری محسوب می گردند و بر ارتقای کیفیت زندگی شهروندان موثر هستند . اطلاعات پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش کتابخانه ای جمع آوری شده است. نتایج تحلیل بیانگر این است که امروزه فضاهای شهری نقش کلیدی در شکل گیری حیات جمعی و برقراری تعاملات اجتماعی دارند و گرافیک محیطی جز جداناپذیر زندگی شهری است.

گرافیک محیطی، خیابان شهری، جداره شهری، جامعه