حسین بهروزه - دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، شهر بابل استان مازندران
مریم نیکزاد - گروه جداسازی، دانشکده مهندسی شیمی
علی اصغر قریشی - گروه جداسازی، دانشکده مهندسی شیمی
نازیلا کاکوئی - دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، شهر بابل استان مازندران

این تحقیق با هدف استخراج پکتین از ضایعات گوجه فرنگی به روشی نوین و بررسی اثر ضدخوردگی آن انجام شد. در این راستا استخراج پکتین با امواج فراصوت، تحت شرایط مختلف نوع حلال (هیدروکلریک، اگزالیک و سیتریک اسید)، دمای استخراج (˚C ۲۰، ۳۰ و۴۰) و زمان استخراج (min ۱۰، ۲۰ و۳۰) انجام گردید. بالاترین بازده استخراج با سیتریک اسید و در دمای ˚C۴۰ و زمان min ۳۰ برابر ۵/۱۸% به دست آمد. درجه استریفیکاسیون، میزان گروه متوکسیل و گالاکتورونیک اسید پکتین تحت شرایط بهینه به ترتیب برابر ۵۳، ۲۵ و ۴۵ % اندازه گیری شد. جهت بررسی اثر مهارکنندگی خوردگی از نمونه ی فولاد کم کربن در محلول هیدروکلریک اسید استفاده گردید. مکانیسم عملکرد بازدارندگی توسط آزمون های الکتروشیمیایی و روش های تحلیل سطحی بررسی شد. آزمون پلاریزاسیون الکتروشیمیایی پس از h۱ غوطه وری فولاد در محلول M۱ اسید حاوی غلظت های مختلف پکتین ( w/w % ۲، ۳ و ۴) و در دماهای مختلف (˚C ۲۰، ۳۰ و ۴۰) انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش دما از ˚C۲۰ به ˚C۴۰ بازده مهار از ۹۴% به ۷۷% کاهش یافت. همچنین انرژی فعال سازی با افزایش غلظت پکتین از w/w %۲ به w/w % ۴ از ۷۶/۱% به ۶۴/۰% کاهش یافت. بررسی مورفولوژی و زبری سطح فولاد توسط آنالیزهای میکروسکوپ الکترونی روبشی انتشار میدانی و میکروسکوپ نیروی اتمی نشان داد پکتین روی سطح فولاد جذب شده و لایه ای محافظ و پایدار روی آن تشکیل و مانع از خوردگی گردید. نتایج آنالیز طیف سنج پراش پرتو ایکس عدم وجود عناصر خورنده روی سطح فولاد و صحت اثر بخشی پکتین در جلوگیری از خوردگی را تایید نمود. با توجه به نتایج حاصل، پکتین استخراجی می تواند به عنوان مهارکننده خوردگی سبز معرفی گردد.

پکتین, استخراج فراصوت, ضایعات گوجه فرنگی, ضدخوردگی