بررسی لرزه خیزی گستره کرمان با نگرشی ویژه بر زمینلرزه ۱۳۸۹ ریگان

در تاریخ ۲۹ آذر ماه ۱۳۸۹ زمینلرزهای با بزرگای (Ml=۶.۲) Mw=۶.۳ که رومرکز آن توسط مرکز لرزه نگاری کشوری در ۹۷ کیلومتری جنوب خاوری شهرستان بم و ۱۷ کیلومتری جنوب خاوری شهرستان ریگان با عمق کانونی ۵ کیلومتر واقع در جنوب استان کرمان گزارش شده است در این مطالعه مورد بررسی قرار میگیرد. پنج روز بعد از رخداد زمینلرزه اصلی تعداد ۷۶ پسلرزه با بزرگای بیش از ۵/۲ توسط موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران گزارش شده است. با استفاده از داده های لرزه نگاری محلی ثبت شده شتاب نگاشتها، می توان با دقت بیشتری به تعیین محل زمینلرزه ها و پسلرزه ها پرداخت. در این مطالعه از اطلاعات ۲۳ شتابنگاشت نصب شده در منطقه استفاده شد که آنالیز داده ها به صورت نقشه های پهنه بندی شتاب در حالت های متفاوت شعاعی، مماسی و عمودی رسم گردید. همچنین با استفاده از داده های ایستگاه های لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک و پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله واقع در کرمان، یزد، زاهدان و بندرعباس داده های لرزه ای و پسلرزه ها تعیین مکان شدند. نقشه زمینلرزه ها و پسلرزه های به وقوع افتاده نشان میدهد گسل نه که در بخش جنوب باختری گسل کهورک قرار دارد عامل اصلی این رخداد بوده است. با استفاده از روش احتمالاتی، مقادیر بیشینه شتاب افقی زمین در استان کرمان به مرکزیت ریگان برای تمام محدوده با فواصل شعاع ۵۰ و ۱۵۰ کیلومترمحاسبه گردید. به این منظور مناطق لرزه خیز منطقه ریگان با استفاده از چشمه ناحیه ای مدل سازی وسپس شتاب برای دوره های ۵۰ سال و ۴۵۷ سال محاسبه گردید. از خاک محل مورد مطالعه نمونه برداری شد و پس از انجام آزمایشات مکانیک خاک وسنگ ، سرعت وهمچنین مدول برشی، مدول الاستیسیته ، ضریب پواسون بدست آمد. از روی دامنه فوریه مر بوط به نگاشت اعمال شده ساختگاه و از روی دامنه فوریه پریود ساختگاه و فرکانس ساختگاه محاسبه شد. همچنین پریود طبیعی خاک بدست آمده T=۰.۱۰۲ s و فرکانس طبیعی خاک  f=۴.۸۶ H بدست آمد. نتایج این پژوهش در مطالعات مهندسی زلزله و لرزه زمینساخت منطقه به ویژه شناسایی گسل های فعال شده کاربرد دارد و می تواند برای بیان مناطق با خطر بالا و جلوگیری از تخریب بیشتر به کار رود.

Keywords:

زمینلرزه ریگان , گسل نه , پسلرزه , جنبش زمین , گسل کهورک