ادراک طبیعت در خانه های دوره قاجار در شهر تبریز

حضور طبیعت در فضا، ادراک و تعامل انسان با محیط را تسهیل می­سازد. هدف پژوهش حاضرنیز کشف نحوه ادراک انسان­ از طبیعت در معماری است. نمونه مورد مطالعه، خانه­های سنتی تبریز در دوره قاجار می­باشد. رویکرد پژوهش، نظرات اندیشمندان اسلامی در خصوص ادراک محیط اعم از اعتباری محیط می­باشد. در مطالعات نظری در خصوص ادراک و حضور طبیعت در خانه­های سنتی، مدلی تبیین شده، سپس مدل از طریق پیمایش با افرادی که تجربه زیسته در خانه­های سنتی را داشته­اند، تدقیق گشته­است.  تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش تحلیل معادلات ساختاری و تحلیل­محتوا می­باشد. یافته­ها در بخش نظری آشکار ساخت که انسان مطابق سطوح ادراکی خویش در مراتب حسی و وهمی مفاهیمی را اعتبار می­کند که می­تواند با ارتباط معرفتی با حقایق در مرتبه ادراک عقلی، به نتایجی واقع­بینانه دست یابد، نهایتا با گذر داده­های ادراکی از کانون قلب، انگیزش عمل فراهم می­گردد. سنجش این مساله در خانه­های سنتی تبریز در رویکردهای هماهنگی با اکوسیستم، پیوستگی با طبیعت، تشابه با طبیعت و ارتقاء طبیعت آشکار ساخت که انسان در سایه تجربه نفس بر سود و زیان مقارن با مادیت و معنای عناصر طبیعی و شبه طبیعی در مرتبه ادارک اعتباری به ادراک مطلوبی از طبیعت نائل گشته و ارتباطی تعاملی و تلفیقی با طبیعت برقرار می­سازد.­ سپس در مواجهه با رویکردهای تکمیلی منطبق بر امور معقول و اهداف غایی، کمال ادراکی انسان در محیط رقم خورده، ترکیب فهم و عاطفه در گذر زمان با تاثیر بر محیط به تولید و بازتولید بستر کمالی انسان می­انجامد.

Keywords:

Nature , Architecture , Mankind , Perception , Islamic Perspective. , طبیعت , معماری , انسان , ادراک , اندیشه اسلامی