حمید کاردان مقدم - استادیار پژوهشی، گروه تحقیقات منابع آب، موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، تهران، ایران
عباس روزبهانی - دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

بهره برداری از منابع آب زیرزمینی در مناطق خشک به عنوان یک عامل اساسی در توسعه و چشم‎انداز منطقه حائز اهمیت است. این موضوع سبب شده تا استفاده از رویکردهای مختلف جهت ارزیابی و تعیین میزان حجم منابع آب زیرزمینی بکار گرفته شود. در این مطالعه از شبکه بیزین که یک شبکه احتمالاتی براساس داده های ثبت شده است به منظور کاهش عدم قطعیت ها استفاده شد. استفاده از دو حالت منفرد پیزومترها و ترکیبی پیزومترها در برآورد هیدروگراف آبخوان با استفاده از شبکه بیزین با استفاده از نرم افزار HUGIN v۸.۳ مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور پیاده سازی دو رویکرد شبیه سازی با شبکه بیزین، شبیه سازی حالت منفرد برای هر چاه مشاهده ای و شبیه سازی برای حالت یکپارچه برای پنج چاه مشاهده ای در سطح آبخوان انجام گرفت. نتایج دو حالت شبیه سازی برای دو سال پیش بینی روند آتی آبخوان حاکی از بالابودن میزان شاخص های آماری بین داده های مشاهداتی و شبیه سازی است. نتایج نهایی در روش منفرد حاکی از متوسط ضریب تبیین ۸۵/۰ با میانگین مجذور خطای ۴۲/۰ و در روش یکپارچه با متوسط ضریب تبیین ۸/۰ با میانگین مجذور خطای ۲۵/۰ است. همچنین نتایج نشان داد که استفاده از روش بیزین جهت پیش بینی سطح آب زیرزمینی و حجم آبخوان دقت بالایی داشته و استفاده از رویکرد منفرد برای پیش بینی سطح آب زیرزمینی در هر چاه مشاهده ای و روش یکپارچه در پیش بینی هیدروگراف آبخوان دارای دقت مناسبی است.

آب زیرزمینی, شبکه های بیزین, شبکه منفرد, شبکه یکپارچه