مهدی زمانی - عضو علمی دانشگاه پیام نور

صفات و اسمای الهی، بخش مهمی از مسائل خداشناسی را تشکیل می دهند. صدرالمتالهین نیز بر اساس مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی خویش در حکمت متعالیه به این مباحث اهمیت داده است. او در آثار خویش برای اسم «قیوم» جایگاه ویژه ای در نظر گرفته و ضمن بحث از معنا و نوع این اسم، به نحوه ارتباط آن با ذات خداوند و دیگر اسم های الهی پرداخته است. قیومیت مبدا صفات اضافی معرفی می شود و به همراه حیات، تفصیل اسم اعظم الهی است. ملاصدرا با بررسی موشکافانه در این اسم، بر اساس اصول حکمت خویش به دریافت نتایج بزرگی از آن نایل می گردد. تبیین نسبت موجودات با خداوند در پرتو اضافه قیومیه، معیت قیومیه حق با اشیا، احاطه قیومیه خداوند بر همه موجودات، توحید افعالی، تدبیر قیومی و بسیاری از معارف ربوبی، از نتایج صفت قیومیت است که ملاصدرا در تنظیم اجزای نظام حکمت ویژه خویش از آن ها بهره ها برده است.

قیومیت, صفات الهی, حکمت متعالیه, صدرالمتالهین