تخمین رسوب با استفاده از مولفه های مختلف فرسایش

تخمین مقدار رسوبدهی حوزه­های آبخیز، مقابله با خطرات ناشی از تجمع رسوب در سازه­های آبی و مخازن سدها از اهداف اساسی در مدیریت منابع آب می باشد که باعث توسعه پایدار می­شود. در این تحقیق به منظور تعیین تخمین رسوب با استفاده از مولفه­های مختلف فرسایش در کاربری های مختلف نهشته­های سازند گچساران، بخشی از حوزه آبخیز کوه گچ شهرستان ایذه با مساحت ۱۲۰۲ هکتار انتخاب گردید. در این تحقیق تعیین رابطه بین رسوب تولیدی و مولفه­های مختلف فرسایش مانند میزان رواناب و مقدار نفوذپذیری خاک و شروع آستانه رواناب و فرسایش در کاربری های مختلف سازند گچساران به کمک رگرسیون چند متغیره انجام گرفت. سپس نمونه­برداری مولفه­های مختلف فرسایش در ۶ نقطه و با ۳ تکرار و در شدت­های مختلف بارش ۷۵/۰، ۱ و ۲۵/۱ میلی­متر در دقیقه در سه کاربری مرتع، منطقه مسکونی و اراضی کشاورزی به کمک دستگاه شبیه ساز باران انجام شد. به منظور انجام تحلیل­های آماری از نرم افزار SPSS و  EXCEL استفاده گردید. نتایج نشان داد که تخمین رسوب با استفاده از مولفه­های مختلف فرسایش نتایج قابل قبولی ارائه می دهد و می توان از آن در سایر حوزه­های آبخیز استفاده کرد. همچنین نتایج نشان داد که در تخمین رسوب به وسیله مولفه­های مختلف فرسایش، شروع آستانه رواناب و فرسایش بیشترین تاثیرگذاری مثبت و منفی را دارد و در ۸ مورد در مدل سازی نقش ایفاء کرده است و سپس میزان نفوذپذیری خاک تاثیرگذاری مثبت و منفی، متوسطی دارد و در ۷ مورد در مدل سازی نقش ایفاء کرده است و میزان رواناب نیز در هیچ کدام از سه کاربری و شدت های مختلف بارش نقشی در مدل سازی ایفاء نکرده است و نشان از نقش بسیار مهمتر میزان شروع آستانه رواناب و فرسایش و میزان نفوذپذیری خاک در این روش مدل سازی در تخمین تولید رسوب دارد.

Keywords:

تخمین رسوب , سازند گچساران , کاربری اراضی , فرسایش