محمدامیر مشهدی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
رضا رضایی - دانشیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه سیستان و بلوچستان
حسین اتحادی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

سعدی از جمله سخنورانی است که علاوه بر زبان فارسی، اشعاری نیز در قالب های مختلف به زبان عربی سروده که نشان دهنده کمال مهارت و تسلط وی بر این زبان است. در این پژوهش، استعاره که مهم ترین مبحث در بلاغت به شمار می رود، در اشعار عربی سعدی بررسی و نقد و تحلیل شده است. باید گفت سخنور شیرازی در مجموع ۱۰۹ بار از تصویر استعاری بهره برده که از این میان، ۲۵ مورد به صورت مصرحه و ۸۴ مورد به صورت مکنیه به کار رفته است. وی در کاربرد استعاره بیشترین توجه را به تشخیص داشته، به گونه ای که در ۸۲ مورد، تصویر استعاری خود را از این طریق ارائه کرده است. این شیوه کاربرد استعاره، سبب غنای تصاویر، پویایی، تحرک و حیات انسانی در اشعار عربی سعدی شده است. مهم ترین ویژگی تصویر استعاری را در این اشعار باید سادگی و روشنی آن ها دانست که به دور از هر گونه ابهام و ایجاد تزاحمی، در خدمت انتقال اندیشه ها و مضامین مورد نظر گوینده بوده اند.

سعدی, بلاغت, بیان, استعاره, اشعار عربی