فرشید ترکاشوند - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

 معنا همچون فرم در شکل­گیری متن شعر و ادبیت آن نقش بسزا دارد؛ با این تفاوت که در شعر مدرن نقش معنا و ابداع در آن، از اهمیت بیشتری برخوردار است و ابداع معنایی شاعر نیز زمینه گسترده تری دارد. نگارنده در مقاله پیش­ رو به دنبال تحلیل نقش معنا در تمایز متن شعر از متون غیر ادبی است و در این زمینه سعی داشته است به صورت مقایسه­ای معنای وصفی (اغراض شعری) و تولید معنا (معناسازی شاعر) را تحلیل کند. مقاله حاضر بر مبنای این فرضیه کلی که عدم تولید معنا از سوی شاعر به سادگی فرم و کاهش فاصله شعر از نثر منجر می شود، به نتایجی رسیده است؛ از جمله این که متون توصیفی قدیم و متون گزارش­وار (روایی) جدید از پیچیدگی به دور هستند و دستخوش وضوح در فرم شده­اند. میزان تمایز زبانی این گونه آثار از زبان معیار کاسته شده است و به جهت آن، شاعر ابداع خود را بیشتر متوجه فرم می کند، اما متون رئالیستی مدرن که از روش های مختلف زبانی بهره می گیرند و همچنین متون درون­گرا، از زمینه معناسازی بیشتری برخوردارند و ابداع شاعر علاوه بر فرم، در معنا نیز زمینه­های گسترده­ای به خود می گیرد.

شعر عربی, معنا, فرم, ادبیت, اغراض شعری