محسن رفعت - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه حضرت معصومه (س) قم، ایران

دوگانگی اخلاق و سیاست که از جمله نظریات در باب نسبت اخلاق و سیاست تلقی می شود، در جهان معاصر نیز به عنوان الگو و روش برای حکم رانی عرضه شده است. وجود عوارض و آسیب های حاکم بر بی اخلاقی در سیاست و تاثیر فراوان آن در زندگی اجتماعی مردمان اهتمام به بررسی آن را دوچندان می کند. براساس اندیشه حکومتی امام علی (ع)، سیاست بدون پشتوانه اخلاق، دچار بسیاری از آسیب های فردی و اجتماعی است موجب اختلال در نظام امور بوده و تنظیم آن ها را با دشواری روبرو می سازد. پژوهش حاضر این مسئله را با تحلیلی فقه الحدیثی و جامع پیرامون اندیشه سیاسی امام علی (ع) در نهج البلاغه، در رهیافتی روایی و با روش کتابخانه ای و نیز رویکردی توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار داده که بازنمایی آن چنین است که سیاست های غیراخلاقی زمامداران، جامعه را به سمت نهادینه شدن فقدان ارزش های اخلاقی و نیز الگوپذیری از آن سوق داده و در نتیجه، کارآمدی رویکردها و عملکردهای نظام حاکمیتی اخلاق مدار را با خلل جدی و حاکمیت دینی را با آسیب های جدی روبرو خواهد ساخت. قدرت طلبی، دروغ گویی، تزویر، خشونت گرایی، کج روی، سرکشی، رنگارنگی، عدم تعادل و ... جامعه ای بدون بالندگی همراه با رشد منفی ارزش ها ایجاد خواهد کرد که به سمت افول و بی برکتی سوق می یابد.

سیاست, اخلاق, سیاستمداران, آسیب شناسی, امام علی (ع), نهج البلاغه