علی حسن بیگی - دانشیار گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه اراک.

حدیث، به عنوان دومین منبع معرفت دینی مسلمانان، از جایگاه بالایی در سلسله منابع معرفت دینی برخوردار است. تعمیم آداب و رسوم مذهبی و اجتماعی از عصری به عصری دیگر از سوی پژوهشگر حدیث، از آسیب هایی است که استنباط روشمند حدیث را تهدید می کند. به عنوان مثال، در برخی از احادیث، انگشتر به دست راست کردن یکی از نشانه های شیعه ذکر شده است. نوشتار پیش رو در صدد اعتبارسنجی این حدیث است. بر اساس بررسی صورت گرفته، موردی که به اعتبارسنجی این حدیث مذکور پرداخته باشد، یافت نشد. با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و مقایسه تاریخی میان داده ها، اعتماد به گزارش های مشهور تاریخی، اعتبارسنجی سندی و متنی احادیث و توجه به آسیب تعمیم آداب و رسوم مذهبی عصری به عصری دیگر، این نتیجه ملاحظه می شود که در عصر امامان (ع)، اهل سنت نیز مثل شیعیان انگشتر را در هر دو دست راست و چپ می کردند و در نتیجه انگشتر به دست راست کردن الزاما از نشانه های شیعه نیست و احادیثی که چنین رویکردی دارند، با چالش های جدی رو به رو هستند. همچنین نمی توان ادعا کرد احادیثی که گویای به دست چپ کردن انگشتر از سوی اهل بیت (ع) هستند، در شرایط تقیه صادر شده اند.

حدیث, نشانه شیعه, انگشتر به دست راست کردن, تعمیم گرایی