محمدحسن قاسمی - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران
علی نصرتی - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.
سید ابوالقاسم حسینی زیدی - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران.

فرآیند فهم حدیث در نزد شیخ انصاری از دو مرحله ظهور تصوری (معناشناسی) و ظهور تصدیقی (منظورشناسی) تشکیل شده است؛ از اماره ها و نشانه هایی که برای تعیین معنای لغوی و عرفی الفاظ به کار می رود به «ظهور تصوری» تعبیر شده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به این نتیجه رسیده است که شیخ انصاری برای تحصیل ظهور تصوری برخی از علوم و فنون ادبی از قبیل لغت، صرف، نحو و علوم بلاغی و همچنین بسیاری از مباحث الفاظ دانش اصول فقه بهره برده است. ایشان بر این باور است که نه تنها الفاظ غریب نیاز به معناشناسی دارد بلکه برخی واژه ها با آن­که از روشن ترین مفاهیم عرفی هستند باز هم برای تبیین گستره معنایی باید مفهوم شناسی شوند. بخشی از مباحث مربوط به مفاهیم و عام و خاص به معناشناسی مربوط می شود که در مرحله ظهور تصوری به کار می آید و شیخ انصاری هم در کتب مختلف خود از این مباحث بهره برده است.

ظهور تصوری, معناشناسی, فهم حدیث, شیخ انصاری