مجید فاضلی کبریا - کارشناس ارشد مهندسی عمران مهندسی و مدیریت ساخت، دانشگاه تهران
مهیار پورلک - دانشجوی دکترای آب و سازه های هیدرولیکی، دانشگاه قم
محمدتقی خوش خواهش - کارشناسی ارشد عمران، دانشگاه تهران

تضمین کیفیت بهینه تولید بتن مستلزم استفاده مستمر از روشها و ابزارهای مناسب که تحلیل و ارزیابی فرآیندها را ممکن می سازند، است. کنترل کیفیت بتن باید فعال بوده و منفعل نباشد، بنابراین نظارت مستمر بر فرآیندها، تحلیل تغییرات آنها و آزمون توانایی کیفی آنها با بکارگیری روش های کنترل کیفیت آماری (SQC) بسیار مهم است. در مطالعات پیشین با وجود بکارگیری SQC و تحلیل نمودار کنترل شیوهارت، باز هم مقادیر توانایی فرایند پایینی برای مقاومت فشاری میانگین محاسبه کرده اند که به علت تغییرپذیری بالای فرآیند تولید بتن است. علت این تغییرپذیری زیاد، فرآیندها، ابزارها، نیروی انسانی متنوع مورد نیاز جهت تولید بتن میباشد که اغلب در زمان و مکان متفاوتی نیز صورت می پذیرند. در نتیجه بهتر است به جای اکتفا به تنها یک معیار »مقاومت فشاری بتن«، معیارهای بیشتری را مورد تحلیل قرار داد تا تغییرات در فرآیند پیچیده »تولید بتن« سریعتر شناسایی شوند. چرا که به مراتب بهتر است از نقصها پیشگیری کرد تا اینکه در یافتن علت نقص ها پس از وقوع آن مهارت پیدا کرد.از همین رو در این پژوهش فرایندهای کنترل کیفیت عملیات بتن را شناسایی کرده، سپس برای زیرفرایندها معیارهایی پیشنهاد داده میشود تا به عنوان متغیرهای اضافی در نمودارهای کنترل بررسی گردند و در نتیجه هم سیگنالهای از کنترل خارج شدن فرآیند بتن زودتر شناسایی شده هم علت خروج از کنترل دقیق تر مشخص باشد. همچنین در ادامه، نمودارهای کنترل »مقاومت فشاری بتن« شیوهارت و جمع تجمعی (CUSUM) نیز در یک مطالعه موردی ترسیم شدند که نتایج حاکی از آن است که روش تحلیل آماری CUSUM حساس تر از نمودار کنترل شیوهارت میباشد.

کنترل کیفیت بتن، کنترل کیفیت آماری، مقاومت فشاری بتن، نمودارهای کنترل، نمودار جمع تجمعی