شهرداد دارابی - استادیار گروه حقوق، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران. (نویسنده مسئول)
عماد حاج عبدالعلی بزاز - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران و پژوهشگر سطح ۴ حوزه علمیه

زمینه و هدف: مشهور فقهای امامیه و به تبع آن قانون مجازات اسلامی در ماده ۳۷۵ این قانون، اکراه را رافع مسئولیت کیفری ندانسته و مکره را مستحق قصاص و مکره را مستحق حبس ابد می دانند. نقد و بررسی ادله مشهور در این مقاله، نشان دهنده ناتمام بودن مدعای مشهور، در ما نحن فیه است.روش پژوهش: نگارندگان با روش توصیفی – تحلیلی به تبیین قتل ناشی از دوران امر بین محذورین و بررسی شرایط قصاص مکره و مکره پرداخته اند.یافته ها و نتایج: با امعان نظر به ادله مشهور و توجه به شروط تحقق اکراه تام و داخل بودن مساله اکراه در قتل، تحت قاعده اقوائیت سبب از مباشر، حاکی از آن است که هر کجا اکراه تام با همه شروط شش گانه اش محقق باشد، سبب، اقوی از مباشر بوده و مکره مستحق قصاص است و مکره نباید به قصاص محکوم شود و فقط در صورت ترک وظیفه اهم و مهم است که محکومیت وی به مجازات تعزیری، آن هم با نظر دادگاه می تواند موجه باشد. امری که به تامین نظم عمومی در جامعه، با تاکید بر هدف اصلی تدوین مقررات کیفری منجر می شود.

قتل اکراهی, اقوائیت سبب از مباشر, دوران امر بین محذورین, اکراه تام, قصاص