علی محمد احمدی - دانشگاه صنعتی شریف، دانشکد فیزیک، آزمایشگاه آکوستیک - دانشجوی دکتری فی
احمد امجدی - عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف
علیرضا بهرامپور - عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف

مکان یابی به موقع نشتی در لوله های انتقال نفت و گاز در حین کار، در حفظ منابع و ایمنی ابزار و محیط زیست، اهمیت بسیار بالایی را دارست. محل نشت، منبع تولید مداوم امواج اکوستیکی است. با تجزیه و تحلیل این امواج آکوستیکی، به روش های مختلفی می توان مکان نشت را آشکار نمود. از جمله این روش ها محاسبه زمان تاخیر موج اکوستیکی حاصل از نشت در لوله، نسبت به دو میکروفون نصب شده در دو مکان متفاوت، می باشد. با محاسبه این زمان تاخیر و لحاظ نمودن سرعت صوت در محیط انتشار امواج ،مکان نشت قابل محاسبه است. بدین منظور ابتدا در آزمایشگاه به طراحی سیستم نشتی شامل یک لوله 3 متری که در نزدیک دو انتهای آن دو عدد میکروفن، نصب شده، پرداختیم. و با ایجاد روزنه در مکان های مختلف لوله پر شده از گازهای متفاوت در فشارهای مختلف، آزمایش به عمل آمد. در نتیجه برهمکنش امواج منتشر شده از محل نشت با دو میکروفن، دو سری زمانی که یکی تاخیر یافته دیگری است، خواهیم داشت. برای محاسبه این تاخیر زمانی علاوه بر روش همستگی از چندین روش دیگر نیز استفاده و نتایج مقایسه گردید. افزایش دقت مکان یابی، به میزان حذف نویزهای محیطی و تقویت سیگنال نشتی بستگی زیادی دارد. در این مقاله، با تجزیه و تحلیل نتایج دو روش ارجح برای کاهش نویز ارائه شده است.

نشت یابی غیر مخرب، روش نشر اکوستیکی، تخمین زمان تاخیر، تقویت سیگنال به نویز