معصومه کیانپور - پژوهشگر و دانش آموخته کارشناسی ارشد ایران شناسی دانشگاه گیلان

جغرافیای هر منطقه می تواند بر اندیشه و شیوه زندگی و در سطح کلان بر ساختار های فرهنگی، اجتماعی مردم،اثرگذار باشد. برای شناخت صحیح هر قوم، باید فرهنگ و آیین های آن را مورد مطالعه قرار داد. مراسم و آیین هایهر قوم، آینه تمام نمای اعتقادات، فرهنگ، تاریخ، اسطوره و به طور کلی، میراث معنوی آنهاست. آیین های سنتییکی از مهم ترین عناصر فرهنگی هر سرزمین به شمار می روند که ریشه در باورداشت های کهن مردمان آن منطقهدارد. مراسم باران خواهی یکی از آیین های کهن ایرانی است که ریشه در باورهای دینی و اسطوره ای همچون تقدسآناهیتا، ایزد بانوی بارندگی و نعمت دارد. از این رو، این آیین کهن در میان اقوام ایرانی با شکل های مختلف اما باعناصر و کارکردهای مشابه برگزار می شود. پژوهش حاضر، با هدف بررسی آیین باران خواهی در دو استان گیلان وچهارمحال و بختیاری، به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است که، آیین باران خواهی در این دو منطقه با توجه بهتفاوت اقلیمی آنها چگونه برگزار می شود؟ پیکره داده های مقاله حاضر به روش کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده وسپس در ارتباط با موضوع مورد بحث، به توصیف و تحلیل درآمده است. نگارنده در این نوشتار نشان می دهد کهآیین های آرزوی باران در دو استان گیلان و چهارمحال و بختیاری همچون سایر نقاط ایران، مملو از نشانه هایاساطیری است که به صورت فردی یا گروهی با عناصر مشترکی نظیر: عروسک، انسان، نغمه، ترانه و دعا، شیء وحیوان با کارکردی مشابه انجام می شود.

آیین باران خواهی، گیلان، چهارمحال و بختیاری، اسطوره، آناهیتا، عروسک