تحلیل نابرابری فضایی بهره برداری از مراتع (مورد مطالعه: جوامع عشایری استان چهارمحال و بختیاری)

عدم تعادل در جریان توسعه بین مناطق گوناگون، موجب ایجاد شکاف و تشدید نابرابری می شود که خود مانعی درمسیر توسعه است. در این میان، جامعه عشایر به خاطر محرومیت و شرایط سخت زندگی نیازمند توجه ویژه است.اهمیت شناخت نابرابری های موجود در برخورداری عشایر از منابع طبیعی همچون مرتع و تعدیل این نابرابری هامی تواند برای برنامه ریزی جهت حل مشکلات و ارائه خدمات و ساماندهی زندگی آنان متناسب با شرایط امروزی ومتعاقبا افزایش سطح تولیدات عشایر و کمک به کاهش وابستگی کشور بسیار موثر واقع شود. لذا هدف پژوهشحاضر بررسی نابرابری فضایی در برخورداری از مراتع بین جوامع عشایری استان چهارمحال و بختیاری است. روشپژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و با رویکرد کاربردی است. از طریق مطالعه کتابخانه ای به جمع آوری ادبیات و مبانی نظری تحقیق و در بخش جمع آوری داده های ثانویه با مراجعه به سازمان های منابع طبیعی- مراتع و جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان امور عشایر، مرکز آمار و سایر سازمان های مرتبط با موضوع پژوهش، داده هایمورد نیاز گردآوری شدند. در نهایت داده ها با نرم افزارهای Excel و Arc Gis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایجپژوهش نشان داد که توزیع جغرافیایی مراتع و سطح برخورداری عشایر استان ناهمگون و نامتعادل است و اختلاففاحشی در زمینه برخورداری دیده می شود. از مهم ترین مشکلات مراتع عشایری می توان به مواردی چون تخریبمراتع عشایر توسط روستاییان به ویژه در زمان عدم حضور عشایر، اجاره دادن مراتع به افراد غیربومی، حضور مداومدام در مراتع، اقتصادی نبودن گله های دام، عدم امکان کنترل دام های روستاییان و ... اشاره کرد . راهکارهای برون رفتبرای رسیدن به تعادل فضایی در برخورداری از مراتع شامل تبدیل دیم زارهای کم بازده به مرتع، تنسیق و تثبیت حقوقعرفی عشایر از مراتع، تقویت تعامل سازنده عشایر با محیط زیست و منابع محیطی، رابطه متعادل و پایدار دام و مرتعدر زیست بوم های عشایری و ... است.

Keywords:

عشایر , مراتع , نابرابری فضایی , استان چهارمحال و بختیاری