نوشین مهدیوند - Dept of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran
وحید نجاتی - Dept of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran
غلامرضا نجفی - Dept of Basic Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran
علی شالیزار جلالی - Dept of Basic Sciences, Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran
فاطمه رحمانی - Dept of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran

 مقدمه: هایپرترمی اسکروتومی به عنوان عامل ناباروری جنس نر شناخته شده است. تنش حرارتی در بیضه حتی برای یک دوره کوتاه می ­تواند باعث تخریب بافت بیضه و بروز اختلالات در روند اسپرماتوژنز شود. این مطالعه به منظور بررسی اثرات محفاظتی ژل رویال بر روی آسیب بیضه و اسپرماتوژنز پس از القاء تنش حرارتی  در موش ­های صحرایی نر انجام گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، ۴۸ رت نر به­ طور تصادفی به ۸ گروه ۶ تایی تقسیم شدند. گروه ۱: شاهد، گروه ۲: ژل رویال(۱۰۰ میلی ­گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی)، گروه­ های ۳، ۴ و ۵ به ترتیب تحت تنش حرارتی در دماهای ۴۳، ۳۹ و ۳۷ درجه سانتی ­گراد به مدت ۲۰ دقیقه در روز و گروه های ۶، ۷ و ۸ به ترتیب تحت تنش حرارتی در دماهای ۴۳، ۳۹ و ۳۷ درجه سانتی ­گراد به مدت ۲۰ دقیقه در روز به همراه ژل رویال به میزان ۱۰۰ میلی ­گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی روزانه دریافت کردند. تنش حرارتی به واسطه غوطه ورسازی اسکروتوم رت ها در حمام آب القاء گردید. پس از ۴۸ روز، موش ­ها آسان ­کشی و بیضه ­های چپ جدا و تثبیت شدند. مقاطع بافتی ۵ میکرومتری بیضه تهیه و با میکروسکوپ نوری مطالعه شدند. یافته های پژوهش: نتایج نشان داد که  قطر و ارتفاع اپی ­تلیوم زایای لوله ­های اسپرم ­ساز، ضخامت غشای پایه، تعداد سلول­ های اسپرماتوژنیک و سرتولی و وزن بیضه به میزان قابل توجهی(P<۰.۰۵) در گروه­ های تحت تنش حرارتی نسبت به گروه های شاهد و گروه ژل رویال کاهش یافت. تجویز هم زمان ژل رویال به غیر از گروه تنش حرارتی ۴۳ درجه سانتی گراد+ژل رویال، فراسنجه­ های فوق را در تمام حیوانات مواجه شده با تنش حرارتی به شکل قابل ­ملاحظه­ ای(P<۰.۰۵) بهبود بخشید. بحث و نتیجه گیری: تجویز ژل رویال می­ تواند از تغییرات بافتی بیضه و کاهش تعداد سلول های اسپرماتوژنیک در شرایط تنش حرارتی بیضه محافظت کند.    

Heat Stress, Royal Jelly, Spermatogenesis, Testis, Rat, تنش حرارتی, ژل رویال, اسپرماتوژنز, بیضه, موش صحرایی