تاثیر هیومیک اسید و نانوکلات آهن بر محتوای اسمولیت های سیاه دانه (Nigella sativa L.) در شرایط تنش خشکی

دانه گیاه سیاهدانه (Nigella sativa L.) در طب سنتی بسیاری از کشورها جهت پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری ها از جمله سرفه، آسم، احتناق بینی، سردرد، دندان درد، کرم های روده ای، اختلالات قاعدگی، بیماری های گوارشی و ناتوانی جنسی مصرف می شود. به منظور بررسی تاثیر اسید هیومیک و نانوکلات آهن در شرایط تنش خشکی بر محتوای اسمولیت های محافظت کننده اسمزی از جمله گلوکز، فروکتوز، ساکاروز، پرولین، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز و پراکسیداز گیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی طی دو سال زراعی ۹۷-۹۸ و ۹۸-۹۹ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان اقلید انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار در سه تکرار صورت گرفت. کرت اصلی شامل سه سطح آبیاری (۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد آب قابل دسترس) و فاکتورهای فرعی شامل اسید هیومیک (صفر، ۲۵۰ و۵۰۰ میلی گرم در لیتر) و نانو کلات آهن (صفر، ۱ و ۲ گرم در لیتر) بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آبیاری، اسید هیومیک و کلات آهن بر محتوای کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوکز و پراکسیداز، اثر تیمارهای آبیاری بر محتوای پرولین و اثر تیمارهای آبیاری و اسید هیومیک بر محتوای ساکاروز و فروکتوز معنی دار بود. در تیمار ۵۰ درصد تنش خشکی، محتوای تمام اسمولیت های محافظت کننده بالا رفت. در تیمار تنش خشکی ۵۰ درصد، ۵۰۰ میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و ۲ گرم در لیتر نانو کلات آهن، بیشترین میزان گلوکز، فروکتوز و ساکاروز به دست آمد. به طور کلی بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از کود اسید هیومیک (۵۰۰ میلی گرم در لیتر) و نانوکلات آهن (۲ گرم در لیتر) به منظور کاهش اثرات تنش خشکی بر گیاه سیاهدانه پیشنهاد می گردد.

Keywords:

کاتالاز , پراکسیداز , پرولین , هیومیک اسید , فروکتوز