فواد مطوری - کارشناسی ارشد مهندسی آب و سازه هیدرولیکی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
مهدی بهداروندی عسکر - استادیا ر گروه سازه های دریایی دانشکده مهندسی دریا دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

سرریزهای جانبی یکی از کاربردی ترین سازه های هیدرولیکی در زمینه انتقال آب با اهداف کشاورزی، زهکشی و تصفیه آب می باشند. از این سازه ها معمولا جهت تنظیم جریان خروجی از یک کانال استفاده می شود. ارتفاع سرریز (W) بعنوان پارامتری موثر در طراحی و میزان آبگذری جریان، همچنین اثر همزمان بر مشخصات جریان در کانال اصلی و فرعی عبور جریان به شمار می رود، علاوه بر این مورد هندسه سرریز را نیز می توان به عنوان دیگر پارامتر موثر بر هیدرولیک این جریان تاثیرگذار دانست. در این پژوهش اصر ارتفاع سرریز و عمق جریان ((y(۰)، همچنین جهار هندسه متفاوت سرریز که شامل سرریز مستطیلی (R)، مثلثی (T)، مستطیلی مرکب (RC)، مثلثی مرکب (TC) می باشند، به وسیله مدسازی عددی در نرم افزار Flow-۳D مورد مطالعه قرار گرفت و بر اساس این تغییرات توزیع سرعت متوسط عمقی در میانه سرریز و مقدار عمق جریان قبل از سرریز استخراج گردید. در بررسی نتایج حاصل شده مشخص گردید هنگامی که مقدار ارتفاع سرریز (w/yo=۰.۶۴)، قبل از عبور جریان از سرریزجانبی مقدار سرعت متوسط عمقی صفر می شود که این امر در حالتی که ارتفاع سرریز ۰/۰۲۹ متر (w/y۰=۰.۳۲) باشد رخ نخواهد، همچنین مشخص گردید در تمام حالات مورد بررسی بیشترین سرعت متوسط عمقی پس از سرریز و بیشترین عمق جریان در کانال اصلی قبل از سرریز متعلق به سرریز مثلثی می باشد.

کانال ذوزنقه ای، سرعت متوسط عمقی، سرریز جانبی، Flow ۳D ، شبیه سازی عددی