امید اکبری اسرمی - دانشجو کارشناسی ارشد فیزیک دریا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
اصغر بهلولی - استادیار گروه آموزشی فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
عباسعلی علی اکبری بیدختی - استاد گروه آموزشی فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

یکی از سوالات پر چالش در زمینه انتشار آلودگی در بدنه های آبی سهم منابع آلوده کننده مختلف در میزان آلودگی می باشد. آلودگی ها دارای اثراتکوتاه و بلند مدت بر چرخه آبزیان و اکولوژی منطقه دارد. در این مقاله برای برآورد سهم منابع آلودگی با استفاده از ابزار مدلسازی با استفاده ازروش مدلسازی تفکیک شده منابع آلودگی سعی شده است سهم منابع آلاینده دریای خزر در میزان آلودگی مناطق مختلف آن برآورد شود. استفادهاز شبیه سازی عددی برای شناخت نحوه پخش آلودگی و برآورد سهم آلودگی ها می تواند به برنامه های پاکسازی محیط زیست دریایی کمک کند.نتایج مدلسازی نشان داد که آلودگی عمده دریای خزر ناشی از رودخانه ولگا است. در این پژوهش برای اولین بار با استفاده از روش مدلسازیتفکیکی به صورت کمی سهم منابع مختلف آلودگی نیترات در میزان آلودگی مناطق مختلف دریای خزر به صورت فصلی برآورد شده است. رودولگا در ماه ژانویه حدود ۷۰ درصد از دریای خزر را بالای ۵۰ درصد تحت تا ثیر آلودگی خود قرار داده است. همچنین رود کورا حدود ۲۰ درصددریای خزر را بالای ۵۰ درصد و رود سفید رود حدود ۲ درص د از دریای خزر را بالای ۲۰ درصد تحت تاثیر قرار داده است. حال بر اساس نتایجموجود از تفکیک سازی مدل و داده های اندازه گیری شده نشان داد که مدل توانسته به نحو قابل قبولی آلودگی نیترات در دریای خزر جنوبی راتفکیک و برآورد کند.

مدلسازی دریای خزر، آلودگی نیترات، سهم آلودگی رودخانه ها، رود ولگا