یونس امین پور - دکتری سازه های هیدرولیکی، موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، تهران، ایران
شهداد صفوی - کارشناس پژوهشی گروه سازه های هیدرولیکی، موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، تهران، ایرا ن
رضا روشن - دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد سازه های آبی، دانشگاه تهران، ایرا ن
دریا دهقان

سرریزها یکی از اجزای اصلی بسیاری از سدها، جهت تخلیه سیلاب در مواقع اضطراری می باشند. جریان ورودی به سرریزها، بایستی کاملا منطبق بربدنه سرریز بوده و دیوارهای هدایت کننده ساحل چپ و راست، بایستی جریان را بدون آشفتگی و جداشدگی به سمت سرریز هدایت نمایند. به همینمنظور، شرایط جریان ورودی به سرریز سد چم شیر استان کهگیلویه و بویر احمد مبتنی بر اصلاح و بهینه سازی دیوار هدایت کننده چپ و راستسرریز مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش، یک مدل هیدرولیکی با مقیاس ۱:۶۰ در موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو ساختهشد. ۸ دیوار هادی با ابعاد و هندسه مختلف طراحی و ساخته شده و در محدوده وسیعی از دبی ها مورد بررسی قرار گرفت. معیارهای موردنظر جهتانتخاب گزینه برتر، گردابه های تشکیل یافته در مجاورت دیوار و قدرت این گردابه ها، میزان جداشدگی جریان و روگذری جریان در نظر گرفته شد.پس از بررسی شرایط کیفی جریان، به ازای گزینه های مختلف، گزینه نهایی و برتر انتخاب شده و جریان ورودی به سرریز مورد تایید قرار گرفت.گزینه مطلوب دیوار هدایت کننده، متشکل از دو کمان از دایره های به شعاع ۲۰ متر و ۶۰ متر می باشد. لازم به ذکر است جهت برقراری مناسب ترینالگوی جریان در کنار دیوار هادی و روی سر ریز و همچنین کمترین هزینه ممکن، تراز کف حفاری ۵۸۴ متر بالاتر از سطح دریا در نظر گرفته شد.

سرریز، چم شیر، دیوار هدایت کننده، جداشدگی جریان، آشفتگی