بررسی عوامل موثر بر رفتار پرخطر رانندگان تاکسی شهر اهواز در سال ۱۳۹۱

مقدمه : رفتارهای خطرناک رانندگی دومین علت منجر به مرگ و نهمین دلیل سال های از دست رفته عمر در اثر مرگ زودرس و ناتوانی در ایران به شمار می رود. این مطالعه با هدف بررسی عوامل موثر بر بروز رفتارهای پرخطر رانندگان تاکسی شهر اهواز در سال ۱۳۹۱ انجام گرفته است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی است. نمونه آماری آن ۴۰۰ نفر از رانندگان تاکسی مراجعه کننده به سازمان تاکسیرانی شهر اهواز بود، که به صورت تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها از طریق توزیع پرسش نامه جمع آوری شد، روایی پرسش نامه مورد استفاده از طریق پانل خبرگان و پایایی آن، با استفاده از روش آلفای کرونباخ از طریق مطالعه اولیه(پایلوت) بر روی ۵۰ راننده تاکسی، صورت پذیرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی و با استفاده از نرم افزار تجزیه و تحلیل آماری SPSS vol.۱۹ انجام گرفته است. یافته های پژوهش: یافته های تحقیق نشان می دهد که از میان عوامل پنجگانه مطرح شده در حوزه رفتارهای پرخطر رانندگان تاکسی، عوامل فردی با تبیین ۲۳/۲۶ درصد تغییرات بیشترین تاثیر را در رفتار مخاطره آمیز رانندگان تاکسی داشته است. هم چنین عواملی چون تاثیر دیگران و عوامل اجتماعی؛ و عامل برتری درک شده به ترتیب با تبیین ۴۲/۱۰ درصد و ۵۸/۷ درصد تغییرات، در رتبه های دوم و سوم قرار گرفته اند. در حوزه عوامل فردی گویه های لذت و هیجان رفتارهای پرخطر، راحتی بیشتر در رفت و آمد و ایجاب کردن شغل جهت اقدام به رفتارهای پرخطر رانندگی در رتبه های اول تا سوم قرار گرفته اند. بحث و نتیجه گیری: عوامل زیادی در بروز رفتارهای پرخطر رانندگی گزارش شده است که در این مقاله سعی شده مهم ترین این رفتارها که مورد تایید جامعه رانندگان تاکسی شهر اهواز است، به صورت ویژه بررسی گردند. همان گونه که یافته های تحقیق نشان می دهد، مهم ترین عامل در بروز رفتارهای پرخطر رانندگی عوامل فردی و شخصیتی است. در جایگاه بعدی عوامل مربوط به تاثیر دیگران و عوامل اجتماعی بیشترین سهم را در بروز رفتارهای پر مخاطره رانندگان داشته است، لذا توجه مسئولین امر به این کاستی ها و تلاش در راستای اصلاح و فرهنگ سازی رانندگان ضروری به نظر می رسد. هم چنین تبیین مدل بومی برای ارائه راهکارهای ارتقای فرهنگی می توانند این قشر زحمت کش جامعه را در خصوص نحوه رویارویی علمی و کارشناسی شده با مخاطرات احتمالی و بروز رفتارهای پرخطر یاری نماید.

Keywords:

risky behavior in driving , taxi drivers , Ahvaz , city factor analysis , رفتار مخاطره آمیز رانندگی , رانندگان تاکسی , شهر اهواز , تحلیل عاملی