طراحی ، ساخت و اعتبارسنجی دستگاه آزمایشگاهی سنجش تغییرات خستگی چشمی

زمینه وهدف:خستگی چشمی عاملی است که می تواند باعث کاهش دقت و افزایش خطاهای انسانی و کاهش بهره وری گردد ، از این رو طراحی و ساخت ابزارهای آزمایشگاهی ارگونومی که بتواند در جهت شناسایی، ارزیابی و کنترل این عامل موثر باشد باعث ارتقاء بهره وری در مشاغل مختلف خواهد شد. هدف این مطالعه طراحی و اعتبارسنجی دستگاه آزمایشگاهی سنجش تغییرات خستگی بینایی VFM-۹۰.۱ است. روش ها: دستگاه VFM-۹۰.۱ بر پایه ثبت تغییرات ارزش فلیکر طراحی و برنامه نویسی و ساخته شد و برای اعتبار سنجی نتایج آن از یک مطالعه مقطعی با حجم نمونه ۲۴۸ نفر از کاربران پایانه های تصویری و پرسش نامه سنجش خستگی بینایی کاربران پایانه های تصویری استفاده شد. برای تعیین درصد خطای دستگاه VFM-۹۰.۱ از دستگاه اسیلسکوپ به عنوان استاندارد اولیه استفاده گردید و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارزیابی نتایج دستگاه، از اطلاعات جمع آوری شده همزمان بوسیله پرسش نامه و دستگاه VFM-۹۰.۱و ورود داده ها به نرم افزار SPSS۱۱.۵ و محاسبه مقادیر حساسیت - ویژگی و ترسیم منحنی راک (Receiver operating characteristic) استفاده شد و نواحی خستگی چشمی بر اساس فرکانس دستگاه مشخص گردید. یافته ها: دستگاه VFM-۹۰.۱ دارای قدرت تفکیک فرکانس ۱/۰هرتز و میانگین درصد خطای ۸/۰ درصد می باشد. حداکثر تغییرات ارزش فلیکر و حداکثر تغییرات امتیاز پرسشنامه(در قبل و بعد از مداخله( به ترتیب(۱/۴-) در مقیاس هرتز و(۸۳/۵) واحد در مقیاس ۰ تا ۱۰ محاسبه شد. همبستگی نتایج دستگاه و پرسشنامه معادل (۸۷/۰-) به دست آمد و نقاط برش دستگاه VFM-۹۰.۱ معادل (۵/۰-) ، (۲/۲-) و (۴/۳-) هرتز محاسبه گردید که به ترتیب خطوط برش نواحی بدون خستگی ، خستگی کم ، خستگی متوسط و مقادیر کمتر از (۴/۳-) هرتز، ناحیه خستگی شدید را نشان می دهند. نتیجه گیری: دستگاه VFM-۹۰.۱ اولین ابزاری است که می تواند به با استفاده از یک شاخص بیولوژیک ، سطح تغییرات خستگی چشمی را به صورت کمی و کیفی برآورد نماید و از دقت و صحت علمی برخوردار است ومی توان از آن به عنوان استاندارد اولیه در آزمایشگاه های ارگونومی جهت ارزیابی و کنترل عوامل تشدید کننده خستگی چشمی استفاده کرد و به عنوان اعتبار ملاک ،جهت اعتبارسنجی پرسشنامه های خستگی چشمی را در مشاغل مختلف از آن استفاده نمود.

Keywords:

VFM۹۰.۱ , visual fatigue , VDT users , flicker value , دستگاه VFM-۹۰.۱ , خستگی چشمی , کاربران پایانه های تصویری , ارزش فلیکر