برآورد بیماریهای قلبی عروقی و تنفسی منتسب به ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون موجود در هوای شهر تبریز ، شمال غربی ایران ، سال ۱۳۹۰

چکیده مقدمه : ذرات معلق به عنوان شاخه ای از مواد آلاینده دارای تنوع و پیچیدگی بسیار زیادی هستند. طبق مطالعات ثابت شده است که مواجه با ذرات در سایز های مختلف باعث افزایش خطر بیماریهای قلبی و مشکلات تنفسی و ریوی می شود . شهر تبریز به عنوان مرکز استان آذربایجان شرقی در حال حاضر یکی از پرجمعیت ترین و آلوده ترین شهرهای ایران به شمار می رود، هدف از این تحقیق برآورد بیماری های قلبی و تنفسی منتسب به آلاینده PM۱۰ در سال ۱۳۹۰ است. روش کار : برای نمونه برداری از کل شهر تبریز ۴ ایستگاه از نقاط مختلف شهر انتخاب گردید . غلظت آلاینده PM۱۰ در سال ۱۳۹۰ با استفاده از دستگاه گریم (GRIMM ) اندازه گیری گردید. همچنین پارامترهای دما و فشار از طریق اطلاعات سازمان هواشناسی تبریز جمع آوری گردید. . در مرحله بعد این داده ها توسط نرم افزار Excelبا انجام مراحل تصحیح دما و فشار، برنامه نویسی، پردازش (میانگین) و فیلتر کردن پردازش گردید و داده های پردازش شده توسط Excel به مدل کامپیوتری(Air Quality Health Impact Assessment) Air Q۲.۲.۳ داده شد. این مدل شامل چهار اسکرین ورودی ( Supplier، AQ data، Location، Parameter ) و دو اسکرین خروجی ( Table، Graph ) میباشد. یافته ها : نتایج نمونه برداری نشان داد که بیشترین غلظت PM۱۰ مربوط به ایستگاه میدان نماز با غلظت ۹۵/۸۷ میکروگرم بر متر مکعب و کمترین غلظت مربوط به ایستگاه باغشمال با غلظت ۳۳/۷۸ میکروگرم بر متر مکعب بوده است. متوسط سالیانه، متوسط تابستان، متوسط زمستان و صدک ۹۸ این آلاینده در شهر تبریز به ترتیب برابر با ۱۳/۸۳، ۰۶/۹۰، ۹۳/۷۵و ۷۸/۲۵۸ میکروگرم بر متر مکعب بوده است. نتایج حاصل از مدل نشان داد که تعداد موارد بیماری های قلبی و تنفسی منتسب به آلاینده PM۱۰ موجود در هوای شهر تبریز در سال ۱۳۹۰ به ترتیب ۴۲۰ و ۱۰۸۸ نفر بوده اند . بحث و نتیجه گیری : تعداد موارد تجمعی بیماری قلبی نسبت به سال ۱۳۸۷ ، ۳۱ نفر کاهش داشته است . بیشترین تعداد موارد بیماری قلبی عروقی (۴۴ نفر) مربوط به رده غلظتی ۷۰ تا ۸۰ میکروگرم در مترمکعب بوده است . با افزایش هر ده میکروگرم بر متر مکعب غلظت PM۱۰ خطر بیماریهای قلبی عروقی منتسب در شهر تبریز ۹/۰ درصد افزایش می یابد. تعداد تجمعی موارد بیماری تنفسی ناشی از ۱۰PM، نسبت به سال ۱۳۸۷ ، ۷۹ نفر کاهش یافته است. ۶۸درصد این بیماری در روزهای با غلظت کمتر از ۱۲۰ میکروگرم در متر مکعب به وقوع پیوسته است. با افزایش هر ده میکروگرم بر متر مکعب غلظت PM۱۰ خطر بیماری های تنفسی منتسب در شهر تبریز ۸/۰ درصد افزایش می یابد. و این کاهش نفرات بیماریهای قلبی و تنفسی در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال ۱۳۸۷ به دلیل کاهش غلظت سالیانه PM۱۰ در سال ۱۳۹۰ نسبت به سال ۱۳۸۷ بوده است.

Keywords:

Tabriz , aerosols , heart disease , respiratory disease , AIR Q , شهر تبریز , ذرات معلق , بیماری قلبی , بیماری تنفسی , مدل AIR